Teoretycznie w ekosystemie Cosmos znajduje się mnóstwo projektów, jednak to implementacja IBC sprawia, że dany łańcuch oficjalnie dołącza do sieci Cosmos i staje się jej częścią.
Co istotne, trzeba rozróżnić Cosmos od Cosmos Hub. Sieć Cosmos oznacza Internet Blockchainów tworzony przez wiele różnych zespołów, na który to, na dzień dzisiejszy, składa się ponad 20 różnych łańcuchów. Do tej sieci należy łańcuch o nazwie Cosmos Hub (nazywany również po prostu Cosmos), który ma stanowić serce całej sieci.
Czym jest IBC?
Zacznijmy od wyjaśnienia tego, czym w ogóle jest IBC. Inter-Blockchain Communication jest protokołem zapewniającym niezawodną, uporządkowaną i uwierzytelnioną komunikację między niezależnymi łańcuchami bloków, czyli... pozwala łańcuchom ze sobą rozmawiać.
Jest protokołem przesyłania danych pomiędzy różnymi łańcuchami bloków, które spełniają pewne wymagania jak np. szybka ostateczność. IBC nie jest przeznaczony tylko dla Cosmos, ale każdy projekt spełniający wymagania, może go zaimplementować (Bitcoin bezpośrednio nie może zaimplementować IBC, ponieważ nie posiada ani szybkiego, ani tak naprawdę żadnego mechanizmu ostateczności).
IBC posiada budowę warstwową, na którą składają się:
- Klient - lekkie oprogramowanie dla łańcuchów bloków, które śledzi i weryfikuje stan konsensusu innych łańcuchów bloków.
- Połączenia - trwała relacja między Klientami w dwóch różnych łańcuchach. Każdy z połączonych ze sobą łańcuchów instaluje klienta drugiego łańcucha i zachodzi wirtualny „uścisk dłoni”, czyli zgoda co do stanów sieci.
- Pakiety - przenoszą rzeczywiste dane pomiędzy łańcuchami. Najpopularniejszymi przesyłanymi danymi są oczywiście tokeny z łańcucha A do B, co odbywa się poprzez zablokowanie ich w łańcuchu A i wybiciu ich reprezentacji na łańcuchu B.
- Kanały - to miejsca, w których odbywa się transmisja i odbiór pakietów. W tym momencie możliwa jest jedynie komunikacja bezpośrednia, co skutkuje wieloma kanałami z każdego łańcucha. W przyszłości ma zostać dodana obsługa przesyłania danych poprzez Cosmos Hub, co zmniejszy ilość wymaganych połączeń.
W IBC łańcuchy nie przekazują sobie informacji bezpośrednio. Za przesył pakietów pomiędzy łańcuchami odpowiadają „relayers”, działający jako pośrednicy. Rola „przekaźnikowa” nie wymaga żadnych pozwoleń, każdy może dołączyć i uczestniczyć w tym procesie.
Przesyłanie tokenów pomiędzy łańcuchami to jedynie początek. Dzięki IBC możliwe będą międzyłańcuchowe NFT, międzyłańcuchowe konta, pozwalające na bezpieczne kontrolowanie konta na innym blockchainie za pomocą IBC i międzyłańcuchowa walidacja, która pozwala Cosmos Hub zabezpieczać inne sieci.
Co daje dołączenie do IBC?
Prawdziwy, interoperacyjny ekosystem Cosmos, czyli ten składający się z łańcuchów z zaimplementowanym IBC już dzisiaj jest ogromny. Co tak naprawdę daje dołączenie do popularnego na Twitterze “gangu IBC”?
Oprócz interoperacyjności, czyli łatwej komunikacji z wieloma łańcuchami, daje to ogromne możliwości rozwoju, współpracy i znacznie zwiększa efekt sieciowy. Ekosystem Cosmos IBC posiadał przez pewien czas właściwie tylko giełdę Osmosis, która pozwala na wymiany wielu tokenów z różnych łańcuchów i cierpiał na sporo braków, np. brak dobrego stablecoina, czy prywatnych DeFi i NFT.
Ostatnimi “nabytkami” Cosmos IBC są projekty Terra, Band i Secret Network.
Terra wprowadziła do ekosystemu Cosmos swój stablecoin UST, który jest jednym z największych na rynku. Nie tylko dało to dostęp sieci Cosmos do dużego, zdecentralizowanego stablecoina, ale i dało Terra większy popyt i więcej możliwości jego wykorzystania.
Band Protocol jest projektem Oracle (Wyrocznia) i zapewnia dane ze świata rzeczywistego przy zastosowaniu IBC, między innymi dla Injective, który tworzy zdecentralizowane rynki instrumentów pochodnych z danymi zapewnionymi przez Band.
Secret Network pozwala na wiele, a jedną z funkcji jest tworzenie prywatnych wersji tokenów, których nie da się śledzić. Od teraz (Secret dołączył 2 dni temu) wszystkie projekty mogą łatwo przesyłać i tworzyć sekretne wersje tokenów, również LUNA i UST, które należą teraz do wielosieciowego ekosystemu.
Dodatkowo Secret, kilka minut przed publikacją przeprowadził pierwszą transakcję w swojej sieci, której opłaty zostały pokryte w... ATOM, oczywiście dzięki IBC.
Cały ekosystem Cosmos składa się z ponad 20 łańcuchów, tzw. stref, z zaimplementowanym IBC.
Ekosystem Cosmos IBC
Śwetne narzędzie mapofzones.com, z którego pochodzi powyższa grafika, pozwala śledzić i analizować nie tylko projekty Cosmos stosujące IBC, ale też ich wykorzystanie (Secret oraz Band jeszcze nie zostały dodane do Map of Zones, ponieważ są to najnowsze integracje).
Każdy z projektów należących do „gangu IBC” posiada własny token, zarządzanie, opłaty, a nawet własne ekosystemy. Oprócz wspomnianych już Cosmos Hub, Terra, Secret i Osmosis do sieci Cosmos należy Crypto.org (od Crypto.com), Juno, który jest skalowalną platformą smart kontraktów, Sifchain, czy Akash - zdecentralizowana chmura.
Jednak ciągle rosnąca liczba łańcuchów z zaimplementowanym IBC, nie oznacza liczby projektów, które należą do ekosystemu. Terra należy do sieci Cosmos, więc również wszystkie projekty działające na tym łańcuchu, takie jak Anchor, Mirror i inne już istniejące, jak i te, które wkrótce rozpoczną swoje działanie.
Ilość aplikacji działających w sieci według danych Cosmos to 260. Jest to dość znacznie zaniżona liczba, zwłaszcza patrząc na ostatnie słowa Do Kwona, założyciela Terra, który stwierdził, że tylko na Terra w krótkim czasie wystartuje 160 projektów... I choć te projekty będą miały więcej wspólnego z LUNA niż z ATOM, nie zmienia to faktu, że należą do szeroko pojętego ekosystemu Cosmos, z którego będą mogły czerpać.
A co z projektami, które dopiero planują włączyć się do sieci wprowadzając IBC? Największym z nich, oficjalnie zapowiedzianym, jest Kava. Kava doda wsparcie dla IBC już niedługo, w aktualizacji Kava 9.
Thorchain również planuje dodanie IBC, ale nie w takim stopniu jak byśmy się tego spodziewali.
THORChain will be implementing IBC, but NOT for interfacing with its liquidity pools. Instead, you can beam out $RUNE and THORChain synthetic assets to other cosmos chains via IBC, but not beam in external assets via IBC. This will contribute a massive amount to the IBC ecosystem
— Chad Barraford (@CBarraford) October 10, 2021
Teoretycznie nawet Binance Chain mógłby dołączyć do sieci Cosmos, ale nie słychać, aby było tym zainteresowane.
IBC w liczbach
W ciągu ostatnich 30 dni wykonano ponad 1.5 mln transferów IBC przez 155 aktywnych kanałów w 22 śledzonych przez Map of Zones łańcuchach. Głównym graczem jeśli chodzi o sieć Cosmos jest Osmosis - zdecentralizowana giełda z własnym dostosowanym do tego łańcuchem i minimalnymi opłatami. Stanowi ona niemal połowę transferów wszystkich transferów IBC w ciągu ostatnich 30 dni.
Na drugim miejscu jest Cosmos Hub z niemal 350 tys. transferów, które stanowią 30% wszystkich transakcji wykonywanych na Cosmos Hub.
Trzeci pod tym względem jest Crypto.org, z którego głównie wysyłane są transfery IBC, co oznacza, że tokeny z łańcucha trafiają do innych stref Cosmos, głównie na giełdę Osmosis.
Transfery IBC stanowią ponad 5% wszystkich transakcji w całej sieci Cosmos, lecz ta wartość jest dość skutecznie zaniżana przez projekty Terra i Sifchian, które mają najwięcej transakcji w swoich sieciach. IBC został wprowadzony niedawno i w wielu sieciach dopiero raczkuje, wiele osób pewnie nawet nie wie, że dany projekt już działa w sieci IBC, co sprawia, że te 5% wygląda nienajgorzej.
Do tego cały ekosystem Cosmos posiada kapitalizację rynkową na poziomie ponad 70 mld USD, wliczając to projekty, które jeszcze nie dołączyły (ale planują). Największym projektem Cosmos, w ostatnim czasie, stało się CRO. Drugim największym jest LUNA, a podium zamyka… ATOM, czyli waluta Cosmos Hub.
Giełda Osmosis - IBC w praktyce
IBC jest dość skomplikowanym konceptem jeśli chodzi o działanie, natomiast wykorzystywanie go w praktyce jest banalnie proste, który zademonstrujemy na najpopularniejszej ze stref Cosmos - Osmosis.
Do używania IBC wystarczy jeden z wielu portfeli Cosmos, np. bardzo prosty w obsłudze i wielozadaniowy Keplr oraz oczywiście zakupione tokeny.
W portfelu można wybrać jedną ze wspieranych sieci Cosmos, np. Secret Network i wpłacić na podany adres SCRT. Następnie wystarczy przejść do aplikacji Osmosis.zone i wybrać zakładkę „Assets”.
Tutaj możemy wybrać dowolny token, który chcemy przesłać do łańcucha Osmosis. Czas oczekiwania na tokeny to kilka sekund, a koszt, w przypadku przesłania SCRT do Osmosis to $0.89. W przypadku przesłania ATOM z Cosmos Hub, koszt to $0.37.
Potwierdzasz transakcję i to wszystko. Teraz można dostarczać płynność w dowolnych parach np. SCRT - ATOM i wymieniać tokeny. W tym momencie transakcje na Osmosis są darmowe.
W dowolnym momencie możemy kliknąć Withdraw i wypłacić token, do jego sieci głównej, np. wymieniliśmy nasze SCRT na CRO więc wypłacamy CRO do łańcucha Crypto.org. Środki otrzymamy w kilka sekund na nasz adres CRO w portfelu Keplr.
Cała procedura jest banalnie prosta, szybka i tania, zwłaszcza że jak już wspomniałem Osmosis (na ten moment) jest darmowe, jeśli chodzi o wymiany, dostarczanie płynności i "wypłaty".
Podsumowanie
Rozwój sieci Cosmos jest niezaprzeczalny i bardzo szybki. Wiele projektów nie tylko używa narzędzi Cosmos SDK i Tendermint, ale i aktywnie dołącza do wielołańcuchowej sieci tworzonej przez wiele świetnych blockchainów.
Uruchomione w marcu br. IBC sprawiło, że wreszcie sieć tworzy to, co zapowiadała od początku - Internet Blockchainów - który, mimo że już ogromny, znajduje się dopiero na początku swojego istnienia.
