Uniswap to zdecentralizowaną giełda działająca w sieci Ethereum, która zastępuje znane księgi zleceń pyłami płynności. Ta płynność jest dostarczana przez użytkowników, którzy wpłacają swoje tokeny w równych proporcjach i otrzymują w zamian nagrodę w postaci prowizji od każdej wymiany wykonanej w obrębie danej puli. Uniswap działa w sposób zdecentralizowany wykorzystując do tego smart kontrakty, które odpowiadają za każdy element giełdy.
Uniswap V3 wprowadził wiele zmian i usprawnień w sposobie działania protokołu. Najważniejszą zmianą jest wprowadzenie skoncentrowanej płynności, która pozwala dostawcom płynności na kontrolowanie zakresu cen, w których ich kapitał jest ulokowany.
Skoncentrowana płynność
W Uniswap V2 (który nadal działa i będzie działać, dopóki ktoś będzie chciał używać wersji drugiej) płynność jest równo rozłożona na całej krzywej ceny z tokenami zarezerwowanymi dla każdej ceny od 0 do nieskończoności. Skutkuje to nieefektywnym wykorzystaniem dostępnej płynności, utratą zarobków przez dostawców i większym poślizgiem podczas wymian.
Dzięki Uniswap V3 dostawcy płynności mogą skoncentrować swój kapitał w dowolnych przedziałach cenowych, zapewniając większą płynność po konkretnych cenach.
zdj.1
Dla przykładu, jeśli dostarczamy płynność do puli USDC/USDT to nie chcemy aby nasze tokeny znajdowały się na krzywej (zdj.1) blisko 0 lub nieskończoności. Oba tokeny reprezentują stablecoiny, które zawsze trzymają wartość blisko $1 więc i my chcemy całą naszą płynność dostarczyć w tych rejonach. Jeśli zdecydujemy się na wersję 3, możemy dostarczyć płynność tylko w cenach $0.99 - $1.01 i za każdą transakcję w tym zakresie otrzymamy prowizję, lecz jeśli cena spadnie poniżej lub powyżej zakresu, nie dostaniemy żadnego wynagrodzenia za handel odbywający się w tej puli.
Skoncentrowana płynność na Uniswap V3
Użytkownicy handlują z połączoną płynnością wszystkich indywidualnych krzywych. Opłaty handlowe pobierane w danym przedziale cenowym są dzielone proporcjonalnie do ilości płynności, jaką dostawcy wnieśli do tego przedziału.
Wraz ze zmianą sposobu dostarczania płynności, zmienił się również sposób, w jaki jest prezentowana. W przypadku V2 płynność jest reprezentowana w formie tokenów płynności (ERC-20), jednak gdy każdy użytkownik może wnieść płynność w inny zakres cenowy, nie jest to już możliwe. W wersji 3 płynność jest reprezentowana w formie tokenów niezamiennych, czyli NFT.
Efektywność
Dzięki skoncentrowaniu płynności w konkretnym zakresie dostawcy mogą znacznie poprawić efektywność swojego kapitału. Można narazić na ryzyko znacznie mniej kapitału niż w wersji drugiej przy takiej samej wydajności.
(zdj.2) grafika: uniswap.org/blog/uniswap-v3
W przykładzie (zdj.2) Alice i Bob dostarczają płynność do pul V2 i V3. Dzięki skoncentrowanej płynności Bob może dostarczyć ponad pięciokrotnie mniej płynności do puli, zarabiając tyle samo co Alice, o ile cena Ethereum pozostanie w zakresie, jakim Bob określił. Działa to także jako ubezpieczenie na wypadek nagłych spadków na rynku i niweluje ryzyko związane z nietrwałą stratą. Jeśli cena Ethereum spadnie do 0, zarówno Alice jak i Bob zostaną zlikwidowani, ale Bob traci znacznie mniejszy kapitał niż Alice na V2.
Pula V3 jest technicznie zdolna do obsługi tak niewielkich zakresów jak 0,02%, co przekłada się na maksymalnie aż 20 000-krotny wzrost wydajności kapitałowej w porównaniu z V2. Tak małe zakresy mogą prowadzić do zwiększenia opłat i będą raczej stosowane na L2, jak Optimism, na którym Uniswap V3 ma działać. Jednak wyższe zarobki dzięki dostarczaniu płynności oznaczają także wyższe ryzyko związane z nietrwałą stratą w porównaniu do V2.
Poziomy opłat
Uniswap V2 ma jedną stałą opłatę, która trafia do dostawców płynności i wynosi 0,3%. Wersja 3 posiada trzy możliwe poziomy opłat, mimo że mogą być dowolnie ustalane mają własne „oczywiste” przeznaczenie:
- 0.05% - przeznaczone dla mało ryzykownych par, gdzie płynność jest mocno skoncentrowana (jak np. pary stablecoinów)
- 0,3% - przeznaczone dla bardziej ryzykownych, ale nadal w miarę stabilnych i dużych par jak np. ETH/DAI
- 1% - przeznaczone dla „egzotycznych” par, bardzo ryzykownych dla dostawców płynności
Uniswap V3 ma także domyślnie wyłączoną „opłatę protokołową”, którą można włączyć przez zarządzanie UNI. Zarządzanie w wersji trzeciej jest bardziej elastyczne co do części opłat za wymianę, które trafiają do protokołu.
Inne zmiany
Uniswap V3 wprowadził także ulepszenia do wyroczni TWAP. Wszystkie pule mogą służyć jako wyrocznie, oferując dostęp do historycznych danych dotyczących cen i płynności. Ta funkcja odblokowuje szeroki zakres zastosowań w łańcuchu. Przechowuje tablicę skumulowanych sum zamiast jednej, jak robi to V2, umożliwiając w ten sposób obliczenie dowolnego TWAP w ciągu ostatnich dziewięciu dni w ramach jednego zapytania. Pozwala to na znacznie tańsze tworzenie bardziej zaawansowanych Wyroczni.
Oprócz tego Uniswap ogranicza wykorzystanie kodu źródłowego V3 w zastosowaniach komercyjnych lub produkcyjnych przez okres do dwóch lat, startując pod licencją Business Source License 1.1.
Podsumowanie
Uniswap V3 pozwala na znacznie efektywniejsze zarządzanie kapitałem, co jest kluczowe dla wszystkich inwestorów, a także wprowadza kilka zmian, które pozwolą wykazać się programistom.
Jednak nawet mimo tego, że cały proces nie jest trudny, to dochodowe dostarczanie płynności, nie tylko dla nowych i niedoświadczonych użytkowników, może okazać się w wielu przypadkach większym wyzwaniem. Nie można także zapominać o zwiększonym ryzyku związanym z Impermanent Loss.
Od wejścia w życie wersji trzeciej dostarczanie płynności może stać się bardzo dochodowym biznesem, ale wymagającym sporej wiedzy i zaawansowanych narzędzi, aby wykorzystać możliwości Uniswap w 100%.