Głównym celem Ocean Protocol jest pozbawienie tak dużej kontroli nad danymi kilku największych firm i odblokowanie dostępu do niezliczonych zasobów, z których może korzystać każdy.
Projekt powstał w 2017 roku i jest rozwijany przez fundację non-profit z siedzibą w Singapurze. Współpracuje z wieloma kluczowymi dla Web3 projektami takimi jak Web3 Foundation, Secret Network, Moonbeam, Polygon, Filecoin, Energy Web, DeFi Pulse, czy Balancer.
„Przewodnik po” to seria artykułów, która przedstawia działania różnych protokołów blockchain. Artykuł, jak każdy inny na Blokpres, w żadnym stopniu nie stanowi porady inwestycyjnej. Pamiętaj, że więcej informacji dotyczących projektu takich jak linki do stron, cena, kapitalizacja, dostępność na giełdach, portfelach itp. znajdziesz klikając na nazwę projektu w sekcji „W artykule” po prawej stronie (wersja desktop) i pod artykułem (wersja mobilna).
Czym jest Ocean Protocol?
Ocean Protocol jest zdecentralizowaną platformą wymiany danych. Początkowo działająca tylko na Ethereum platforma łączy dostawców danych z klientami, którzy te dane kupują.
Właściciele danych oraz konsumenci korzystają z rynku Ocean, aby publikować i wykorzystywać dane w bezpieczny, a jednocześnie zachowujący prywatność sposób.
Dzięki Ocean można dzielić się różnego rodzaju plikami, które kupujący mogą wykorzystać w swoich aplikacjach, badaniach, czy pracach naukowych. Dodatkowo dzięki funkcji Compute-to-Data dostawcy mogą monetyzować prywatne dane bez obawy o ich wyciek. Pozwala ona na wykonywanie operacji na swoich wartościowych prywatnych danych, które nigdy nie opuszczają serwera właściciela, dzięki czemu strony trzecie mogą uzyskać przydatne wyniki obliczeniowe wykorzystywane np. do budowania modelu Sztucznej Inteligencji.
Głównymi elementami składającymi się na działanie projektu Ocean Protocol są “Datatokens”, rynek oraz natywna waluta OCEAN.
Datatoken
Datatokeny działają jak interfejs do łączenia zasobów danych z narzędziami blockchain i DeFi. Są to tokeny ERC-20 działające na platformie, które odblokowują dostęp do danych. Każdy, kto chce sprzedać swoje dane, tworzy własny token, czyli Datatoken, który służy jako klucz dostępu i opłata.
grafika: oceanprotocol.com/technology/data-tokens
Same dane nie znajdują się bezpośrednio na blockchainie, a tokeny jedynie odblokowują możliwość skorzystania z konkretnego zasobu.
Dzięki temu, portfele Web3 stają się portfelami danych, a giełdy stają się giełdami danych. Dodatkowo te tokeny działają niemal jak każde inne w sieci Ethereum, co pozwala wykorzystywać je w DeFi.
Dostęp do danych może być wieczysty, ograniczony czasowo (np. dostęp tylko na jeden dzień lub w określonym zakresie dat) lub jednorazowy (po uzyskaniu dostępu token zostaje spalony).
Jak to działa?
Datatokeny to tokeny ERC-20, które umożliwiają dostęp do usług danych. Każda usługa ma własny token.
Posiadanie Datatokena oznacza prawo dostępu do plików, który można uzyskać, jeśli posiada się dokładnie 1 token.
Aby „skonsumować” dane, czyli uzyskać do nich dostęp, należy wysłać 1 token danych do dostawcy, oczywiście musi to być konkretny token, taki, który stworzył właściciel plików. Aby udzielić dostępu komuś innemu, wystarczy wysłać mu 1 datatoken, który ten wykorzysta.
Każdy zasób w Ocean reprezentuje plik do pobrania, lub usługę obliczeniową i jest kontrolowany przez wydawcę. Sama sieć Ocean nie przechowuje rzeczywistych danych. Zasoby mają swoje DID, czyli zdecentralizowany identyfikator oraz DDO, czyli dokument, który przechowuje informacje o konkretnym DID. Zasoby publikowane w Ocean mają wiele różnych metadanych, np. zawierają link do pobrania, opis, itp.
Po uzyskaniu dostępu do plików można je pobrać, lub wykorzystać do obliczeń zgodnie z Compute-to-Data.
Compute-to-Data
Najcenniejsze dane to te prywatne. Compute-to-Data rozwiązuje problem związany z kompromisem pomiędzy korzyściami płynącymi z korzystania z prywatnych danych a ryzykiem ich ujawnienia.
Dzięki Compute-to-Data dane prywatne nie są bezpośrednio udostępniane, ale przyznawany jest do nich tylko określony dostęp. Działa to w taki sposób, że właściciele danych zatwierdzają specjalne algorytmy SI do działania na ich prywatnych zasobach. Użytkownicy końcowi otrzymają tylko stan swojego zadania i wyniki końcowe - nie ma możliwości uzyskania samych danych.
Może to być używane do udostępniania i pracy na wielu danych w dziedzinach nauki i technologii. Prywatne dane mogą pomóc w badaniach, prowadząc do szybciej odkrywanych i budowanych innowacji, na przykład w poprawie dokładności nowoczesnych modeli Sztucznej Inteligencji.
Rynek Danych Ocean
Rynku Ocean można używać, aby stakować na danych, publikować je i kupować.
Publikujący dane może wybrać, czy ustala stałą cenę za token, czy pozwala ustalić ją na wolnym rynku. Dane na platformie automatyczne dostosowują swoje ceny, ponieważ działa ona jak standardowa giełda AMM, w której tokeny danych są sparowane z tokenem OCEAN. Pule Ocean opierają się na protokole Balancer.
Każdy może stakować OCEAN w puli AMM. Stakujacy są dostawcami płynności, którzy zarabiają na opłatach generowanych przez pulę oraz “kuratorami” zaświadczającymi o jakości danych. Im więcej stakowanych tokenów w danej puli, tym lepsza jakość zestawu danych.
Najpopularniejsze rynki Ocean
Token OCEAN
Token OCEAN ma 3 zastosowania w obrębie swojego ekosystemu.
Głównym wykorzystaniem tokenów OCEAN jest kupno i sprzedaż danych na Ocean Market, gdzie stanowi on główną jednostkę wymiany zamieniając OCEAN na tokeny odlokowujące dostęp do plików - datatokeny.
Jak już wcześniej zostało wspomniane, użytkownicy mogą też stakować OCEAN w konkretnych pulach na rynku, aby zarabiać. Staking polega na dostarczaniu płynności do pul Datatoken-OCEAN. Stakujący zarabiają część opłat z każdej transakcji zakupu danych, a w w przyszłości również nagrody z Data Farmingu.
Głównym wykorzystaniem natywnego tokena w zarządzaniu poprzez OceanDAO są decyzje dotyczące tego, które projekty społeczności należy finansować.
Podaż OCEAN jest ograniczona do 1,41 miliarda tokenów. 51% podaży jest przeznaczone na nagrody i będzie trafiać do społeczności na przestrzeni wielu lat, podobnie jak ma to miejsce w przypadku Bitcoina, gdzie z czasem nagrody maleją.
Dodatkowo 5% przychodów sieci jest spalana, podobnie jak wszystkie nieprzydzielone środki przez OceanDAO, co w długim terminie zapewni deflację.
Podsumowanie
Zdecentralizowany protokół wymiany danych Ocean wykorzystując technologię blockchain łączy dostawców danych i konsumentów, umożliwiając udostępnianie potrzebnych zasobów, jednocześnie gwarantując łatwą identyfikację, przejrzystość i zaufanie dla wszystkich zaangażowanych stron. Pozwala właścicielom danych nadać im wartość, jednocześnie zachowując nad nimi kontrolę.
Ocean Protocol współpracuje z wieloma ważnymi dla branży projektami, jest wykorzystywany przez wiele rozwiązań oraz posiada świetny zespół, doświadczony w zakresie danych i SI. Zdecydowanie warto zapoznać się szerzej z projektem.
