Moonriver zaoferował każdemu, kto wsparł projekt 14.5677 MOVR za 1 KSM. 30% z tego, czyli nieco ponad 4.37 MOVR trafiło od razu na konta użytkowników, a reszta będzie uwalniana stopniowo.
Czym jest Crowdloan
Zanim przejdziemy do wyliczeń wyjaśnijmy czym są te Crowdloans. Udział w Crowdloan polega na pożyczeniu projektom, które walczą o Parachian swoich KSM - w przypadku Kusama i DOT, w przypadku Polkadot. Wszystko odbywa się w sposób zdecentralizowany. Zespoły nie mają dostępu do otrzymanych KSM lub DOT, mogą ich jedynie użyć do licytacji. Jeśli przegrają, tokeny są zwracane, jeśli wygrają są blokowane na okres trwania wynajmu parachian.
Większość projektów walczy o pełen okres wynajmu. W przypadku Kusama jest to 48 tygodni, a Polkadot 96 tygodni. Po tym czasie KSM i DOT wracają do wszystkich uczestników zbiórki.
Podkreślmy jeszcze raz. Ze względu na to jak działa Crowdloan wszystkie KSM wrócą za niecały rok do właścicieli. Jest to zapewnione przez protokół.
Pomiń wstęp i przejdź do poradnika >>
Pierwsze duże zyski
27 sierpnia, wystartował handel MOVR na kilku giełdach w tym Kraken i KuCoin. Cena początkowa szybko wzrosła do około $120, a nawet $140, by po krótkim czasie spaść do okolic $90. Spora presja sprzedaży zrzuciła MOVR do $77, ale to nadal wystarczająco, aby zarobić już pierwszego, czy w tym wypadku, drugiego dnia.
Wyliczenia było robione krótko po starcie Moonriver. 2 tygodnie później cena MOVR poszybowała nawet do $500...
W momencie trwania zbiórki KSM kosztowało około $400. Jeśli ktoś sprzedał tylko to, co już otrzymał po cenie $90, zarobił właśnie $400 (za każdy 1 KSM) i nadal posiada 70% MOVR, które będzie do niego trafiać w najbliższym czasie...
W przypadku sprzedaży po aktualnej cenie MOVR ($77) mogliśmy zarobić $330, czyli poniżej ceny KSM w dniach trwania zbiórki, jednak pamiętamy, że nadal mamy 70%, czyli ponad 10 MOVR za każdy KSM uwalniane w czasie.
KSM można było kupić powyżej $400, ale też znacznie poniżej. Indywidualne ROI jest tutaj zależne właśnie od tego, po jakiej cenie nabyło się KSM, co nie zmienia faktu, że tylko początkowe 30% MOVR dla wielu osób oznacza już całkowity zwrot z inwestycji.
Tyle że oprócz 70% MOVR uwalnianych w czasie za niecałe 48 tygodni do inwestorów… wróci KSM, które przeznaczyli na aukcje.
MOVR zaoferowało ogromne zyski. Udział w Crowdloan Karura i Phala, które są już na giełdach, również możemy wycenić. Mając w głowie to, że nasza inwestycja wróci za niecały rok, również wygląda to świetnie. Oczywiście nie wiemy ile KSM będzie kosztować za rok, może to być znacznie mniej niż dzisiaj, a może być więcej...
KAR kosztuje około $8, a bazowa nagroda za udział wyniosła 19.95 KAR za 1 KSM, bez bonusów, o które było bardzo łatwo. Łatwo obliczyć, że w przypadku KAR zarabiamy około $160 (nie uwzględniając vestingu, czyli wypuszczania tokenów w czasie, które ma miejsce również w przypadku Karura). W przypadku ostatniego dostępnego na giełdzie projektu Khala (token PHA) otrzymaliśmy 150 PHA za 1 KSM. Przy obecnej cenie daje to $120 za 1 KSM (również nie bierzemy pod uwagę vestingu).
O ile dla niedoświadczonych osób cyfry KAR i PHA nie robią wrażenia, o tyle MOVR działa na wyobraźnie wszystkich.
Inwestujesz $1000 w crowdloan MOVR, całość odzyskujesz pierwszego dnia, 3 razy tyle zostaje ci jeszcze w wypuszczanych tokeanch + $1000 KSM wraca za niecały rok (może być warte mniej). Wygląda to całkiem nieźle.
Jak brać udział w Crowdloan?
UWAGA: Mimo tego, że wygląda to na łatwy pieniądz, PRZEMYŚL SWOJĄ STRATEGIĘ. Pamiętaj, że istnieje możliwość, iż cena KSM za rok spadnie do $50 i kupione dzisiaj po $300 wrócą warte kilka razy mniej. Może też kosztować $2000 i wyjdzie na to, że nie dość, że zarobiłeś na aukcji to jeszcze zarobiłeś na KSM. Tak czy inaczej, przemyśl za i przeciw, ustal swój poziom ryzyka i dopiero wtedy świadomie inwestuj. Oczywiście nie jest to porada i możesz robić co chcesz ze swoimi pieniędzmi, jednak warto przemyśleć to i owo.
W crowdloan można brać udział na wiele różnych sposobów, jednak tak naprawdę tylko jeden jest całkowicie sprawdzony i pewny. Dotyczy to zarówno Kusama jak i w przyszłości będzie dotyczyć Polkadot.
Udział przez giełdę
Zacznijmy od jednego z prostszych sposobów. Kilka czołowych giełd oferuje dla swoich klientów możliwość udziału w Crowdloan. Jedną z nich jest Kraken. Giełda ogromna, sprawdzona i pewna.
Jeśli masz konto na Kraken wystarczy wejść w zakładkę Earn a następnie Parachains. Można wtedy brać udział w zbiórkach.
Inną giełdą oferującą dostęp do wybranych aukcji jest KuCoin poprzez Pool-X. Na koncie Pool-X wystarczy wybrać pozycje w menu "Polkadot", aby zyskać dostęp do oferowanych aukcji.
Plusem takiego rozwiązania jest prostota i zarządzanie jednym kontem - giełdą. Minusem jest to, że nie pozwala nam na udział we wszystkich zbiórkach oraz to, że należy zakładać konto na giełdzie i przejść weryfikację. No i nie wiadomo, czy za 2 lata giełda będzie jeszcze istnieć lub nie zostaniesz zbanowany...
Aplikacje projektów
Kolejnym sposobem jest dostęp poprzez aplikacje przygotowane przez projekty. W każdej publikacji dotyczącej zbiórki pojawi się link do udziału w niej. Czasem kieruje on do polkadot.js.org, a czasem właśnie do panelu przygotowanego przez projekty.
Aby brać udział poprzez taką aplikację należy posiadać portfel do komunikacji z DApps. Jednym z lepszych wyborów jest rozszerzenie polkadot.js, które działa podobnie do MetaMask.
Rozszerzenie Polkadot.js
Rozszerzenie można dodać do przeglądarki z tej strony: https://polkadot.js.org/extension/
Jest to bardzo prosty portfel, który pozwala na komunikację z aplikacjami sieci Kusama i Polakdot. Najlepiej stworzyć nowe konto dla każdej sieci. To znaczy jedno dla Kusama, inne dla Polkadot, inne dla Karura itd. Jeżeli jednak nie chce nam się tego robić, to nie musimy.
Ze względu na to jak działa Polkadot (i Kusama oczywiście) każdy adres jest inną reprezentacją tego samego klucza publicznego. Jest po prostu zapisany w innym formacie.
Dzięki temu wszystkie adresy są kompatybilne we wszystkich łańcuchach opartych na Substrate, o ile zostaną wcześniej skonwertowane. Oznacza to, że wystarczy stworzyć jeden portfel (parę kluczy - prywatny i publiczny + adresy) i możemy działać w każdej sieci.
Oczywiście adres trzeba konwertować z Polkadot na Kusama, z Kusama na Karura itp. Przesyłanie przez aplikację polkadot.js.org automatycznie zamienia adres na ten odpowiadający innej sieci, ale warto zawsze to sprawdzić.
Adres można konwertować lub sprawdzić, czy poprawnie został zmieniony tutaj.
Fearless Wallet
Problemem aplikacji polkadot.js.org, o której za chwilę, jest jej UX. Nowi użytkownicy kryptowalut, a nawet i ci starsi mogą się tam bardzo łatwo pogubić. Mnogość opcji, wyborów i dostęp do wielu narzędzi nie jest potrzebny Tomkowi i Grażynie, którzy chcą po prostu wesprzeć projekt X, albo stakować KSM, czy DOT.
Na odsiecz przybywa Fearless Wallet. Nie tylko jest to jeden z lepszych portfeli sieci Polakdot i Kusama, ale jeden z ładniejszych i prostszych portfeli na całym rynku, choć design to akurat osobista sprawa i nie ma na nic wpływu. Niestety jest dostępny tylko w wersji mobilnej.
fearlesswallet.io
Obsługa jest prosta do zrozumienia dla każdego, a aplikacja nie tylko umożliwia podstawowe funkcje jak staking, czy przesyłanie środków, ale także właśnie udział w crowdloans, a wszystko w przejrzysty sposób.
Zakładanie konta jest proste. Trzeba ściągnąć aplikacje i utworzyć nowe konto, lub importować stare. Aby dodać kolejne konto do już założonego, nalezy kliknąć kolorową ikonę w prawym górnym rogu aplikacji i dodać konto. A jak wziąć udział w crowdloan?
Wystarczy wybrać z menu "crowdloan", kliknąć interesujących nas projekt, wybrać ilość KSM (w przyszłości DOT jeśli aukcje ruszą na w sieci Polakdot) i potwierdzić transakcję.
Polkadtot.js.org
A dokładniej polkadot.js.org/apps, bo tylko ten link będzie potrzebny do udziału w crowdloan. Potężna aplikacja służąca do zarządzania swoimi kontami Kusama, Polkadot, oraz wszystkich innym projektów. Możemy sprawdzić mnóstwo danych o łańcuchach, przełączać się na dowolny, stakować, brać udział w crowdloans, brać udział w zarządzaniu itd.
Potężne narzędzie, które… jest jednym z większych problemów adopcji Polkadot. Poruszanie się po aplikacji nie jest intuicyjne, a zasyp danych i możliwości potrafi skutecznie zniechęcić nowych użytkowników.
Nie podejmę się w tym artykule dokładnego wyjaśnienia co i jak, ponieważ byłby on 2 razy dłuższy niż już jest. Skupimy się tylko na udziale w crowdloan.
Aby przeznaczyć swoje KSM (lub w przyszłości DOT) projektowi przechodzimy na stronę polkadot.js.org/apps. Oczywiście pozwalamy naszemu rozszerzeniu polkadot.js, które musimy mieć już zainstalowane w przeglądarce na komunikację z aplikacją.
Jeśli nie będziemy automatycznie przekierowani do Kusama musimy kliknąć w lewym górnym rogu na nazwę i logo sieci, w której się znajdujemy (pewnie będzie to Polkadot), wybrać Kusama & Parachains, a następnie Kusama. Jeśli chcemy brać udział w aukcjach na Polkadot robimy tak samo tylko wybieramy Polkadot.
Następnie wybieramy z działu Network sekcje Parachains, jak na grafice powyżej. Po przejściu wybieramy z podmenu Crowdloans i zobaczymy wszystkie trwające zbiórki (ongoing). Jeśli wiemy który projekt chcemy wsprzeć klikamy na odpowiedni przycisk Contribute.
Wybieramy konto, z którego chcemy brać udział (zapewne macie jedno), ilość KSM, klikamy Contribute i zatwierdzamy transakcję hasłem.
Zawsze posiadajcie na koncie więcej niż 0.0000333333 KSM lub 1 DOT w przypadku Polakdot, ponieważ występuje coś takiego jak „Reaping”, który usuwa ze stanu łańcucha konta posiadające mniej niż podane wartości, aby oszczędzać miejsce. Do adresu nadal będziesz posiadał dostęp, o ile masz klucz prywatny lub frazę odzyskiwania i zasilisz konto ponad te minimalne kwoty. Wysyłając transakcje przez polkadot.js.org można także zaznaczyć transfer z kontrolą utrzymania konta - „Transfer with account keep-alive checks” i nasze konto jest chronione przed usunięciem.
Podsumowanie
To cztery najpopularniejsze i najlepsze sposoby na dołączenie do zbiórki. Tokeny, które dostaniesz w zamian za wsparcie otrzymasz na konto, z którego bierzesz udział.
Pamiętaj, aby posiadać kopie zapasowe portfeli, czyli klucze prywatne i frazę odzyskiwania. 48 tygodni lub 2 lata w przypadku DOT to długi czas i nie chcesz zablokować 10 DOT wartych dzisiaj nieco ponad $240, aby za dwa lata okazało się, że masz tysiące, do których nie masz dostępu.
Pamiętaj także o przyjęciu strategii uczestnictwa w Crowdloans. Nie blokuj „na pałe”, bo ktoś coś napisał. Co będzie jeśli za 2-3 miesiące KSM osiągnie ATH na poziomie $1500, a DOT $100, albo i więcej, a ty wszystkie tokeny masz zablokowane na rok i dwa lata? Jeśli ci to nie przeszkadza i taką masz strategię proszę bardzo, ale jakakolwiek strategia jest lepsza niż żadna, zwłaszcza jeśli poświęcasz swoją płynność na niemal dwa lata.
