Polkadot, jako projekt bardzo żywy w kwestii zmian i usprawnień, cały czas wprowadza coś nowego. Ostatnia duża zmiana dotyczyła przemodelowania zarządzania i wprowadziła w życie OpenGov.
Teraz Polkadot idzie o krok dalej i choć nic jeszcze nie zostało “przyklepane”, sprawa jest raczej jasna. Jeśli Gavin Wood coś proponuje, to w zarządzaniu klikasz “tak”.
Kiedy klikanie na tak? Tego jeszcze nie wiemy, ale jak już na Twitterze potwierdził Robert Habermeier, cała wersja 2.0 nie będzie jedną dużą aktualizacją, a stopniowym wprowadzaniem kolejnych zmian, które co ciekawe, choć zmieniają wiele, wcale nie są tak dużym odejściem od założeń “1.0”. O jakie zmiany chodzi?
Czym jest Polkadot 2.0?
1. Perspektywa
Podczas swojego wystąpienia Gavin Wood skupił się na dwóch rzeczach. Oczywiście centralny punkt stanowią zmiany w działaniu pewnych mechanizmów Polkadot, ale nie mniej ważna, ma być wynikająca z tego zmiana w odbiorze tego, czym w ogóle jest Polkadot.
Do tej pory, cały model działania opierał się o aukcje, w których uczestniczyły łańcuchy (parachainy) zainteresowane dzielonym bezpieczeństwem zapewnianym przez Relay Chain.
Takie podejście skupiało się na łańcuchach. Polkadot w końcu jest siecią multiCHAIN. Jednak w przypadku tego projektu ma ono też swoje oczywiste ograniczenia.
Ze względu na aktualny system parachainów nie każdy projekt może dołączyć do sieci podczas jednego okresu najmu, co może opóźniać start łańcuchów. Poza tym nie każdy jest w stanie zebrać wystarczającą ilość DOT, aby wygrać aukcję, co może zniechęcać do tworzenia pewnych rozwiązań bezpośrednio na Relay Chain. Wiele projektów może też nie potrzebować (nie od razu) tak dużej przepustowości lub wręcz przeciwnie, może potrzebować znacznie więcej. Wynajem jednego slotu na 2 lata ma swoje plusy, ale nie jest to rozwiązanie elastyczne i potrafi ograniczać.
Wraz z wersją 2.0 w życie mają wejść funkcje, które zmienią nie tylko to jak działają parachainy, ale zmieni się też perspektywa odbioru Polkadot, który nie będzie już skupiony na łańcuchach (choć te oczywiście pozostaną), a aplikacjach i przede wszystkim, tym co Polkadot ma najlepszego do zaoferowania - przestrzeni blokowej.
Jak można było zauważyć na jednym z slajdów:
- Space, not chains
- Apps, not chains.
“Przestrzeń”, w tym wypadku blokowa, dotyczy tego co oferuje każdy blockchain. Chodzi o bezpieczne, odporne na cenzurę i zdecentralizowane przetwarzanie różnych transakcji, czyli wykonywanie obliczeń. Przestrzeń blokowa jest połączeniem trzech znanych z tradycyjnych baz danych zasobów: pamięci masowej, przepustowości i mocy obliczeniowej.
Według nowej wizji Polkadot ma działać jak zdecentralizowany i wielordzeniowy superkomputer.
Właściwie dziś też tak działa…
Problem w tym, że ilość rdzeni aktualnie jest dość ograniczona. Każdy parachain ma zarezerwowany dla siebie rdzeń, który obsługuje w danym czasie konkretny para-łańcuch. W przyszłości ma się to bardzo zmienić.
Co istotne, koncept “rdzeni” nie jest niczym nowym w Polkadot, który działa w taki właśnie sposób. Po prostu wcześniej, w wielu opisach, czy artykułach było to upraszczane (część zmiany perspektywy).
W rzeczywistości naszą podstawową jednostką konsensusu parachaina nie jest tak naprawdę parachain, ale coś, co nazywamy rdzeniem dostępności lub w skrócie rdzeniem. Jest to coś w rodzaju rdzeni procesora: działają równolegle i mają zaplanowaną pracę w różnych przedziałach czasowych.
Powyższy cytat pochodzi z bardzo ciekawego, ale dość zaawansowanego tekstu napisanego w styczniu 2022 roku przez jednego z założycieli Polkadot, Roba Habermeiera. Polecam.
2. Duże zmiany w wynajmach, slotach i aukcjach
Zmiana postrzegania tego czym jest Polkadot idzie w parze ze zmianami w działaniu całego modelu dołączania do sieci.
W swojej prezentacji Gavin Wood zapowiedział, że czeka nas odejście od wynajmu jaki znamy i slotów, natomiast sam czas pracy na rdzeniach, czyli po prostu miejsce w blokach i przetwarzanie transakcji, nadal będzie sprzedawane, tyle że nieco inaczej, znacznie bardziej elastycznie i ze znacznie większymi możliwościami wykorzystania.
Polkadot będzie oferował dwa natywne rodzaje najmu miejsca, którymi zajmie się nowy systemowy parachain o nazwie “Broker-chain”.
Rozdzielenie funkcji na systemowe parachainy, to również coś, co było już wcześniej zapowiadane.
Jak w przyszłości ma wyglądać oferta sprzedaży przestrzeni w blokach Polkadot? Będą wyróżnione dwie główne możliwości. Zakup hurtowy i natychmiastowy.
Hurtowe (“Bulk”)
Hurtowe, czy też masowe nabycie miejsca na Polkadot będzie, podobnie jak dziś, polegało na zakupie określonego czasu działania na rdzeniu (lub rdzeniach!) za ustaloną cenę. Aktualnie proponowany czas to 4 tygodnie pewnego, ciągłego działania za predefiniowaną cenę.
Ten typ najmu będzie dążył do osiągnięcia pewnego idealnego wskaźnika obciążenia sieci, czyli dostępnych rdzeni. Może to być przykładowo 75%. Cena takiego miesięcznego najmu będzie zależeć od tego ile rdzeni zostało w ten sposób wynajęte (więcej niż idealny wskaźnik = wyższa cena i odwrotnie).
Niewykorzystane rdzenie trafią do puli drugiego sposobu dołączenia do sieci, o którym za chwilę.
Z zakupionym w taki sposób miejscem w sieci, można robić kilka rzeczy. Po pierwsze można je wykorzystać podobnie jak dziś, dla jakiegoś łańcucha. Można je też wykorzystać do dzielenia jednego rdzenia (czy raczej czasu rdzenia) z innym projektem, np. na zmianę 1 blok mój, jeden twój, albo w jeszcze inny sposób. Polkadot odchodzi więc od systemu, w którym jeden parachain ma swój jeden slot. W wersji drugiej będzie mógł ich mieć wiele, lub jeden wykorzystywany w pełni, a drugi dzielony, lub 2 pełne, lub 2 dzielone, itd...
Poza tym można będzie kompresować czas na rdzeniu i dzięki temu weryfikować wiele bloków w tym samym czasie. Wizja “końcowa”, wygląda tak:
Każdy kolor to inny projekt (np. parachain), kwadrat to blok, a jeden rząd to jeden rdzeń
Duża elastyczność dostosowująca się do zapotrzebowania na miejsce konkretnego projektu.
Możliwości są tu ogromne i świetnie przedstawione w tym fragmencie nagrania (28 min):
Dodatkowo zakupiony czas hurtowy będzie można “pociąć” i sprzedawać w formie… NFT (ale bez obrazku małpki, szkoda), oferując na rynku sprzedaż w formie natychmiastowego miejsca w bloku.
Natychmiastowe
Drugim sposobem dołączenia do sieci będzie coś, czego bardzo nadal brakuje Polkadot, czyli wynajem natychmiastowy w stylu tego czym będą Parathreads.
Niewykorzystane miejsce z najmu hurtowego będzie sprzedawane w czasie rzeczywistym, a cena będzie regulowana za pomocą giełdy AMM.
Forma natychmiastowego dołączenia do Polkadot będzie czymś, co zdecydowanie powinno poprawić możliwości sieci.
Co z blokadą DOT w tym systemie?
Nie ma jeszcze wielu informacji na ten temat, ale blokady DOT na 99% znikają i nie będą mieć już miejsca. Oczywiście wszystkie trwające najmy i blokady wypełnią się w całości, natomiast po wejściu w życie zmian (nie wiemy kiedy wejdą w życie) DOT nie będzie już "blokowane" a "wydawane", tak jak ma to miejsce w przypadku zakupu miejsca w bloku w każdej innej sieci.
Proponowane jest przekierowanie DOT do skarbca, natomiast trwają już nieśmiałe dyskusje (a raczej jeden komentarz z kilkoma reakcjami) o spalaniu opłat.
Accords
Kolejną ciekawą nowością, choć wykorzystującą coś, co już od dawna było zapowiadane będą “Akordy”, czy też Porozumienia. Możliwe dzięki SPREE (oraz XCM oczywiście, czyli językowi komunikacji międzyłańcuchowej w Polkadot) będą stanowić pewnego rodzaju traktaty, które zapewnią zaufaną egzekucję danych operacji pomiędzy łańcuchami i aplikacjami.
Żaden projekt nie będzie mógł zmienić ich zasad, jeśli zdecyduje się nimi podążać, co dzięki wyjątkowemu działaniu Polkadot ma stworzyć prawdziwie zdecentralizowaną i niewymagającą zaufania sieć wielu łańcuchów i oczywiście aplikacji, które będą ze sobą współpracować łatwo, szybko i przyjemnie, przede wszystkim z perspektywy użytkownika.
Podsumowanie
Na razie wiemy tyle, czyli niewiele.
Co prawda to nie jedyne zapowiedzi nowości i zmian, ale te najciekawsze ze względu na zmiany w funkcjonowania podstawowego mechanizmu Polkadot, jakim były i jeszcze będą 2-letnie wynajmy i blokady DOT.
Warto tu też wspomnieć o projekcie CAPI, który ma znacznie poprawić UX Polkadot. Coś czego potrzebujemy, nawet bardziej niż natychmiastowego najmu…
Wizja Polkadot 2.0 w wielu kwestiach wcale tak bardzo nie różni się od 1.0, oczywiście oprócz całkowitej zmiany w sposobie zdobywania miejsca w sieci. Wiele zapowiedzianych zmian jest raczej kontynuacją i rozwinięciem już zapowiedzianych, rozwijanych lub działających funkcji, nie całkowitą rewolucją każdego elementu.
Jeśli interesujesz się Polkadot i masz wolną godzinkę zapraszam do oglądnięcia wspomnianego wyżej wideo z Gavinem w roli głównej i jeszcze lepszym poznaniu wersji 2.0.
