Kujira swoją przygodę rozpoczęła od działania jako protokół na Terra, którego głównym celem było pozwolenie użytkownikom na udział w likwidacjach pożyczek zaciąganych na Anchor i już wtedy się wyróżniała.
Jak wiemy, sieć Terra upadła z wielkim hukiem, a konsekwencje tego upadku odczuwamy do dziś. Wiele projektów tego ekosystemu już się nie pozbierało i nie pozbiera się w przyszłości, ale jeśli ktoś ma na to duże szanse, to zdecydowanie jest to Kujira, która porzuciła działanie jako aplikacja na Terra i postanowiła “pójść na swoje”.
Artykuł nie stanowi porady inwestycyjnej. Przed podjęciem decyzji wykonaj własny research oraz pamiętaj o ryzyku związanym z inwestowaniem.
Czym jest Kujira?
Kujira jest łańcuchem bloków L1 należącym do wielołańcuchowego ekosystemu Cosmos. Zbudowany jest za pomocą narzędzi oferowanych przez tę sieć, wykorzystując konsensus Tendermint i wspierając IBC, w którym pod kątem transferowanej wartości już zajmuje topowe miejsce. Kujira jest też nieco szybsza od wielu innych projektów Cosmos (choć nie wszystkich), ponieważ jej czas bloku wynosi zaledwie 2 sekundy. W tym ekosystemie jest to zazwyczaj około 6 sekund. Ma to duże znaczenie dla tego projektu ze względu na doświadczenia użytkowników na FIN, które poznasz już niedługo.
Kujira proponuje inne niż większość podejście do wdrażania smart kontraktów, które wymaga częściowego pozwolenia. To pozwolenie jest wydawane przez zarządzanie, które musi każdy kontrakt zaakceptować. Jak tłumaczy zespół, ma to zapewnić wysoką jakość wszystkich aplikacji startujących na Kujira.
Natywnym tokenem projektu jest KUJI, który pełni kilka ważnych ról w tej sieci, która jest zaprojektowana z myślą o samowystarczalności i braku inflacji. Tokenomię KUJI poruszę w dalszej części tekstu.
Na Kujira mogą być uruchamiane różne aplikacje, jednak jej trzon stanowią “wbudowane” ORCA i FIN. Już wkrótce ma wystartować także stablecoin USK, który ma rywalizować o miano głównego stablecoina ekosystemu Cosmos.
Uwolnić ORCA
Działając na Terra głównym produktem Kujira była ORCA, czyli protokół, który pozwalał użytkownikom brać udział w zdominowanym przez boty i zaawansowanych użytkowników procesie likwidacji. W przeszłości ograniczał się on do Anchor jednak w przyszłości ma pozwalać brać udział w likwidacjach na przestrzeni całego ekosystemu Cosmos i nie tylko.
Aktualnie ORCA jeszcze nie wznowiła swojego działania po Terra, ale prawdopodobnie wystartuje już wkrótce wraz z USK. Czekamy więc, aż zespół uwolni Orkę.
Aby zrozumieć czym jest i jak działa ORCA musimy wiedzieć czym są likwidacje.
Likwidacja odnosi się do procesu sprzedaży zastawu pożyczki, którego wartość spadła do wcześniej ustalonego progu. Załóżmy, że użytkownik wpłaca $1000 w tokenach X jako zastaw do wzięcia pożyczki. Zazwyczaj pożycza stablecoina, np. 500 USK. Jako że wartość zastawu zmienia się ze względu na wahania cen, może spaść do poziomu, który zostaje uznany za niebezpieczny dla protokołu i który może mu zaszkodzić. Dla przykładu powiedzmy, że naszą kwotą niebezpieczeństwa jest $600.
Jednak w jaki sposób zapewnić bezpieczeństwo projektu i sprawić, że wartość zastawu nie spadnie za nisko, zanim dług zostanie spłacony? Co jeśli użytkownik nie chce spłacić pożyczki? Jednym z rozwiązań są aukcje, gdzie inni użytkownicy kupują zastaw dłużnika. Jednak, aby komukolwiek chciało się to robić, musi coś z tego mieć. Zastaw jest więc sprzedawany ze zniżką.
W praktyce to oznacza, że $600 w tokenach X jest sprzedawane ze zniżką, np. za 500 USK według systemu "kto pierwszy, ten lepszy". Nasz pożyczkodawca stracił więc cały swój zastaw, ale zatrzymuje pożyczone 500 USK (czyli jego starta to tylko $100), protokół wyszedł na swoje, a likwidator zarobił.
Wersja demo ORCA i USK działająca na testnecie
ORCA przyjmuje tutaj nieco inne podejście. Pozwala użytkownikom bez dużych środków zostać likwidatorami, których zlecenia wykonywane są według określonej kolejki.
Użytkownicy mogą wystawić na ORCA ofertę na różne poziomy premium (zniżka likwidacji), po którym są w stanie kupić dane aktywa. Użytkownicy mogą więc wystawiać oferty kupna zastawu ze zniżką np. 5%. Najniższe premium jest obsługiwane najpierw. Im większe likwidacje, tym wyższe premium na ofertach zostanie wykonane.
Przykład:
Zostaje wzięta pożyczka USK (stablecoin Kujira) pod zastaw $10000 w ATOM. Pożyczkodawca według maksymalnego LTV na poziomie 60% może pożyczyć do 6000 USK. Pożycza 5700 USK. Cena ATOM nagle spada, wartość zastawu maleje do $9500 (60%) i użytkownik jest likwidowany.
Mamy na ORCA zlecenia na zakup ze zniżką na poziomach:
- 4% - $5000
- 6% - $30000
- 8% - $100000
W tym przykładzie użytkownicy z pierwszego poziomu wykonują 100% swojej pozycji kupując około $5209 wartości ATOM pożyczkobiorcy za $5000, czyli ze zniżką 4%. Pozostała kwota, czyli $4291, jest likwidowana na poziomie 6%, ale z wyższym premium, czyli jeszcze taniej dla użytkowników. W tym przykładzie kosztuje to około $4034. Poziom 8% jest nieruszony.
Likwidatorzy zapłacili więc za $9500 w tokenach ATOM jedynie $9034. 5700 USK pożyczki jest spłacane, prowizja 1% ($90) jest pokrywana i trafia do stakującuch KUJI, natomiast reszta ($3244) trafia z powrotem do pożyczkobiorcy, który stracił nieco ponad $500 na tym, że nie dopilnował swojej pozycji (5700 USK pożyczki + $3244 = $8944. Wartość aktywów przed procesem likwidacji $9500).
Użytkownicy ORCA mogą teraz wypłacić zakupione ze zniżką ATOM.
ORCA jest więc rynkiem likwidacji, który pozwala nie tylko pozyskiwać tokeny po zniżce, ale także ma umożliwić zarobek na kapitale, który czeka na okazję zakupu likwidowanego zastawu. Jako że ORCA planuje wyjście poza Cosmos, w przyszłości ma szansę zostać międzyłańcuchowym rynkiem likwidacji dostępnym dla każdego.
FIN
Obok ORCA, najważniejszym projektem na Kujira jest FIN - zdecentralizowana giełda, która porzuca model AMM stosowany przez większość DEX na rynku na rzecz znanej ze standardowych platform księgi zleceń.
Takie podejście sprawia, że nie jest wymagane tworzenie pul farmingowych i nagradzanie dostawców płynności w tokenach, które następnie zazwyczaj są szybko sprzedawane. Nie ma także ryzyka Impermanent Loss, ponieważ wystawiając ofertę, jasno określamy cenę i ilość, jaką chcemy kupić/sprzedać.
Giełda FIN już działa i choć nie ma wielu par, warto pamiętać, że Kujira dopiero startuje. Opłaty za korzystanie z giełdy są bardzo konkurencyjne w porównaniu do CEX i wynoszą 0,075% dla maker i 0,15% dla taker. Co ważne trafiają one do stakujących.
Nie wiesz co oznacza maker i taker? Nie wiesz jak wygląda prowizja topowych giełd CEX? Zapraszam:
Właśnie ze względu na jak najlepsze doświadczenia użytkowników korzystających z giełdy FIN, Kujira musi być nieco szybsza. Już niedługo wprowadzane mają być dodatkowe funkcje jak np. handel z dźwignią co może otworzyć Kujira na kolejne szanse wzrostu.
Giełda jest także wydajna i świetnie się skaluje. Jak twierdzą twórcy jest to możliwe dzięki złożoności obliczeniowej O(1), co oznacza, że algorytm dopasowujący wykonuje się zawsze w tym samym czasie, niezależnie od liczby zamówień. W przypadku innych projektów czas rośnie wraz ze wzrostem liczby zleceń.
USK
Czy Kujira nauczyła się na błędach Terra? Wygląda na to, że nauczka była bolesna, ponieważ USK nie jest algorytmicznym stablecoinem, a przybiera model CDP znany z DAI.
Po więcej o tym jak działa ten model zapraszam do artykułu o Maker:
USK uczy się jednak nie tylko z błędów UST, ale także wspomnianego DAI, które w bardzo dużym stopniu zabezpieczone jest innym stablecoinem, tyle że scentralizowanym USDC. Ma to plusy i minusy. Największym minusem jest to, że w razie problemów, Circle może zablokować całe USDC Maker i właściwie zniszczyć DAI…
USK będzie początkowo zabezpieczony tylko ATOM, który dzięki temu zyska nowe wykorzystanie. W późniejszych fazach wejdzie możliwość wybijania stablecoina od Kujira za pomocą KUJI i być może innych kryptowalut ekosystemu Cosmos.
Oczywiście likwidacjami zastawu w wyniku spadków LTV, który ma wynosić 60%, zajmie się ORCA.
Kryptowaluta KUJI
Dochodzimy do tego, co tygryski lubią najbardziej. Tokenomia KUJI jest bardzo ciekawa, kryptowaluta ma ogromny potencjał, jednak jak zawsze w przypadku nowych projektów, niesprawdzonych i z niską kapitalizacją jest ryzykowna.
KUJI jest kryptowalutą, której podaż jest ograniczona do 122.4 mln tokenów. KUJI nie ma inflacji natomiast nadal spora część jest zablokowana w vestingu, który trwa od listopada 2021 roku. Dystrybucji i vesting wyglądają następująco:
- Sprzedaż prywatna: 27,975 mln - uwalniane w ciągu 12 miesięcy
- Sprzedaż publiczna: 21 mln - 6 miesięcy
- Płynność: 6 mln
- Doradcy: 7,5 mln - 12 miesięcy
- Zespół: 27 mln - 24 miesiące
- Budżet operacyjny: 11.025 mln 24 miesiące
- Marketing: 6 mln 24 miesiące
- Airdropy: 500 tys.
- Skarbiec: 6,75 mln 24 miesiące
- Nagrody: 8,648 mln
Całe 122 mln KUJI ma znaleźć się w obiegu do 9 listopada 2023 roku.
Do czego używany jest KUJI?
Głosowania - Nikogo nie obchodzą więc przejdźmy dalej. Albo wspomnijmy. Jako że na Kujira każdy smart kontrakt musi zostać zaakceptowany, zarządzanie ma jakiś większy cel. Poza tym jest to dość standardowy dla dzisiejszych projektów system.
Opłaty na łańcuchu Kujira - Opłatę na Kujira można zapłacić za pomocą wielu wspieranych tokenów ekosystemu Cosmos. Plus dla użytkownika, lekki minus dla tokenomii.
Te dwa wykorzystania są raczej dość oczywiste. Podobnie jak kolejne z nich - staking, jednak tutaj dochodzimy do ciekawego systemu nagród sieci.
Staking u walidatorów jest dość oczywistym wykorzystaniem w każdej sieci Proof of Stake, jednak pochodzenie nagród w przypadku Kujira jest w 100% naturalne. Co to oznacza?
KUJI nie ma inflacji, a nagrody dla walidatorów pochodzą ze wszystkich usług oferowanych przez Kujira.
Stakujący KUJI zarabiają więc opłaty za:
- transakcje w sieci Kujira
- wypłaty z ORCA (0,5%)
- prowizje na giełdzie FIN (maker: 0,075%, taker: 0,15%)
- wybijanie USK (0,5%)
- odsetki za pożyczkę USK (5% rocznie)
- likwidacje USK (1%)
- prawdopodobnie każde przyszłe wykorzystanie
Aktualne APR stakingu wynosi 2.9% i można je sprawdzić na blue.kujira.app.
Każdy nowy projekt i już działający produkt ma (w teorii) dodawać wartość KUJI i zwiększać nagrody, co przy ograniczonej podaży może skończyć się całkiem nieźle.
Brak ustalonych z góry minimalnych nagród inflacyjnych oraz wykorzystanie do wynagradzania stakujących całego zysku generowanego przez protokół ma kilka konsekwencji.
Po pierwsze, zyski oraz ewentualne dodatkowe nagrody od innych projektów, które wystartują na Kujira trafiają do społeczności nie rozwadniając podaży, co jest systemem wyjątkowym jak na aktualny stan większości kryptowalut. Kujira jest L1 generującym prawdziwy dochód dla stakujących wynikający z oferowanych przez siebie usług.
Po drugie, użytkownicy zarabiają w wielu różnych tokenach (z giełdy FIN, opłat i przyszłych aplikacji)
Po trzecie, nagrody mogą mocno się zmieniać. Wraz ze wzrostem wykorzystania łańcucha Kujira, aplikacji, które tam działają oraz stablecoina USK rosnąć będą zyski wypłacane stakującym. W przypadku utraty użytkowników zyski mogą spaść bardzo nisko, niemal do zera.
Kujira to świetny projekt, ale nie jest bez wad
Zasady wypłacania nagród Kujira oznaczają nie tylko oczywiste plusy, ale i sporo zagrożeń. Jeśli wykorzystanie Kujira znacznie spadnie, może zmniejszyć się bezpieczeństwo łańcucha, które jest zapewniane nie tylko przez tokeny KUJI, ale przede wszystkim zachęty. Aktualnie rosną one dość szybko, ale równie szybko mogą spaść narażając łańcuch na ataki.
Problemem jest także dość wysoka centralizacja na poziomie walidatorów i to, że projekt jest nowy na rynku, niekompletny i nieprzetestowany, co zapewne jest również powodem wspomnianej centralizacji.
Dodatkowo wymaganie zezwoleń na wdrożenie smart kontraktu może ograniczać potencjał projektu i rozwój ekosystemu, ale jak już wcześniej wspomniałem Kujira raczej zostanie wyspecjalizowanym w pewnych kierunkach DeFi “appchainem”, nie ogólną platformą smart kontraktów. Ogranicza to potencjał, ale właśnie po to istnieje ekosystem multichain, aby dany łańcuch dobrze wykonywał konkretne zadania, nie wszystko co się da.
Jest także, może nie tyle zagrożenie, co ograniczone wykorzystanie USK tylko do ekosystemu Cosmos i ogromna konkurencja, jaka tworzy się na rynku kryptowalut, a może nawet pewne zmęczenie użytkowników związane z mnogością stablecoinów, jakie pojawiają się w ostatnim czasie.
Podsumowanie
Kujira jest projektem ciekawym, pokazującym możliwości i różnorodność łańcuchów Cosmos i co bardzo ważne dla fanów tego ekosystemu, wnosi wartość nie tylko do sieci, ale także do kryptowaluty ATOM.
Projekt ma swoje limity i zagrożenia, ale także ogromny potencjał, głównie skupiony wokół rynku likwidacji i bardzo ciekawego ORCA oraz USK, który może podbić Cosmos, choć po wydarzeniach z Terra (i nie tylko) mogą wystąpić problemy z zaufaniem użytkowników do kolejnego stablecoina.
