Pożyczanie w DeFi potrafi być “podchwytliwe”. Duża zmienność rynkowa sprawia, że kwota jaką pożyczyliśmy niemal stale zmienia swoją wartość i niestety może znacznie zmaleć w krótkim czasie. Maker rozwiązuje problem pożyczania kryptowalut o dużej zmienności poprzez wprowadzenie stablecoina DAI, który pozwala utrzymać wartość pożyczki nawet w momencie, gdy ceny innych aktywów cyfrowych spadają.
Artykuł nie stanowi porady inwestycyjnej. Przed podjęciem decyzji dotyczącej inwestowania zawsze wykonaj własny research i pamiętaj o ryzyku.
Na projekt składa się wiele elementów, z których można wyróżnić Protokół Maker, organizację MakerDAO, token MKR, czy stablecoina DAI.
Czym jest Maker?
Maker jest protokołem działającym w sieci Ethereum, który pozwala użytkownikom wybijać stablecoina DAI poprzez zablokowanie zatwierdzonych przez DAO kryptowalut w smart kontraktach. Wybijanie DAI to nic innego, jak zaciąganie pożyczki pod zastaw tokenów.
Protokół Maker jest też nazywany systemem Multi-Collateral Dai (MCD), ponieważ do wybicia natywnego stablecoina projektu, można użyć wielu różnych tokenów. Oficjalnie wystartował w 2017 roku i pozwalał wybijać “stare” DAI, dziś znane pod nazwą SAI, z wykorzystaniem tylko jednego zabezpieczenia w postaci ETH, jednak 2 lata później zwiększono jego możliwości.
Aktywa cyfrowe, które służą użytkownikom do pożyczania muszą zostać wpłacone do specjalnych pul, tzw. Maker Vaults i nazywane są “zabezpieczeniem”, którego wartość w momencie wybicia stablecoina musi być znacznie większa niż kwota otrzymanych DAI.
Minimalna akceptowana różnica pomiędzy wartością blokowanych tokenów, a otrzymanych jest określana przez Collateral Ratio, czyli współczynnik zabezpieczenia, który dla każdej z pul może być inny, np. w przypadku ETH wynosi 170%, co oznacza, że $170 w ETH może wybić maksymalnie 100 DAI.
Jak działa Maker?
DAI
DAI jest największym zdecentralizowanym stablecoinem na rynku. Można go bardzo łatwo generować poprzez depozyt aktywów do tworzonych skarbców Maker (Maker Vaults), które posłużą jako zabezpieczenie, aż do poziomu określonego przez minimalny współczynnik zabezpieczenia. Vaults można tworzyć dzięki interfejsom, takim jak np. Oasis.App.
Każda pożyczka DAI obarczona jest oprocentowaniem pobieranym w DAI i zależnym od rodzaju zabezpieczenia. Są to tzw. Stability Fees.
Jako zabezpieczenia można użyć każdego tokena, jaki został zaakceptowany przez zarządzanie MakerDAO. Aktualnie można używać wielu różnych aktywów działających na Ethereum, w tym ETH, BTC, MATIC, YFI, MANA, a nawet tokenów płynności giełdy Curve i aktywów z prawdziwego świata, znanych jako Real-World Assets (RWA).
Największym zabezpieczeniem DAI jest… inny stablecoin, USDC; Dane: daistats.com
Dzięki temu jak działa Maker każdy DAI znajdujący się w obiegu jest bezpośrednio zabezpieczony nadwyżką tokenów. Oznacza to, że wartość aktywów zdeponowanych do pul Maker zawsze jest wyższa niż wartość długu, czyli ilość DAI w obiegu.
Jeśli wartość zabezpieczenia użytkownika spadnie poniżej minimalnego poziomu może on zostać zlikwidowany. Proces likwidacji polega na przejęciu aktywów użytkownika i sprzedaniu ich na aukcji w celu spłaty zadłużenia, w tym odsetek oraz kary.
Aukcje Maker
W Maker występują trzy rodzaje aukcji:
Aukcja nadwyżki: Jeśli wszystko działa bez zarzutów, skarbce generują zyski w DAI, które użytkownicy płacą jako prowizje za korzystanie z usług Maker. Te opłaty nazywane są Stability Fees. Gdy zarobki protokołu osiągają pewien ustalony poziom, DAI jest sprzedawany do MKR, który następnie jest spalany, zmniejszając w ten sposób ilość MKR w obiegu.
Aukcja zabezpieczenia: W momencie, gdy zabezpieczenie skarbca użytkownika spada poniżej ustalonego poziomu współczynnika, system automatycznie likwiduje skarbiec i sprzedaje zabezpieczenie do pokrycia niespłaconego długu. Na użytkownika naliczana jest również bolesna kara w wysokości 13%.
W momencie likwidacji Maker Protocol przejmuje zlikwidowane zabezpieczenie skarbca, a następnie sprzedaje je za pomocą mechanizmu aukcji na rynku wewnętrznym. Zwycięzca aukcji za kupowane zabezpieczenie płaci w DAI.
Aukcja długu: Może się zdarzyć, że cena zabezpieczenia gwałtownie spadnie lub nikt nie chce go odkupić, a to oznacza, że w zlikwidowanym skarbcu znajduje się dług, którego nie można spłacić w drodze aukcji i to system musi rozwiązać problem.
Pierwszym działaniem jest pokrycie tego długu z nadwyżki znajdującej się w tzw. Maker Buffer, do którego trafiają zyski generowane przez Maker w tym z opłat pul i likwidacji. Jeśli nie ma wystarczającej kwoty, system inicjuje aukcję długu, w ramach której wygrywający licytujący płaci DAI za pokrycie niespłaconego długu, a w zamian otrzymuje nowo wybite MKR. Ten proces zwiększa ilość MKR w obiegu.
Na dzień 8.07.22r. kwota w “buforze” to ponad 80 mln USD; dane: Dune Analytics
Keepers
Keepers to niezależne podmioty, które wykorzystują możliwości arbitrażu, aby zapewnić płynność w różnych aspektach zdecentralizowanego systemu. W przypadku Maker są to uczestnicy rynku, którzy pomagają Dai utrzymać cenę docelową oraz uczestniczą w aukcjach nadwyżki, aukcjach długu i aukcjach zabezpieczeń.
W większości przypadków Keepers to boty, które wykorzystują możliwości zarobku, jednocześnie pomagając działać projektowi Maker w prawidłowy sposób.
Wyrocznie Maker
Protokół Maker wymaga informacji o cenie aktywów przebywających w skarbcach, aby wiedzieć, kiedy rozpocząć likwidacje. Aby je uzyskiwać, korzysta ze zdecentralizowanej infrastruktury Oracle, która składa się z zestawu węzłów wybieranych przez MakerDAO.
W celu ochrony systemu przed atakami związanymi z przejęciem większości węzłów i podawaniem złych danych o cenie, Maker otrzymuje dane cenowe za pośrednictwem Oracle Security Module (OSM), który opóźnia cenę o jedną godzinę, umożliwiając reakcję.
MakerDAO i token MKR
MakerDAO to Zdecentralizowana Organizacja Autonomiczna (DAO), która zarządza protokołem Maker.
Wszystkie najważniejsze parametry skarbców Maker oraz każda inna propozycja zmiany jest przegłosowywana przez posiadaczy MKR. Co ciekawe, mimo że tylko posiadacze tokenów mogą decydować o przyjęciu propozycji, każdy może takowe składać.
Głównym tokenem projektu reprezentującym “udziały” w głosowaniu nad zmianami jest MKR. Początkowo zespół Maker wybił 1 mln tokenów, a sam MKR nie posiada sztywnie ustalonej podaży. Ta jest zmniejszana poprzez spalanie MKR z wcześniej opisanego mechanizmu aukcji nadwyżki oraz zwiększana w związku z wybijaniem MKR potrzebnego do ustabilizowania protokołu w czasach kryzysu (aukcje długu).
W momencie pisania artykułu w obiegu znajduje się 977 tys. MKR.
Posiadacze MKR mogą również przeznaczyć środki z puli Maker Buffer na opłacenie różnych potrzeb i usług infrastruktury np. wyroczni i badań. Środki w Maker Buffer to przychody z opłat stabilnościowych, opłat likwidacyjnych i innych strumieni dochodów protokołu.
Właściciele MKR czerpią bezpośrednie korzyści z sukcesu projektu. Zyski generowane przez Maker służą do odkupowania tokenów z rynku i spalanie ich, co zmniejsza ich podaż i (w teorii) powinno przekładać się na cenę. Co istotne jak do tej pory teoria Maker sprawdza się, a sam token MKR jest deflacyjny, co prawda minimalnie, ale przetrwał już nie jeden kryzys na rynku, choć nie obyło się bez problemów spowodowanych np. poprzez “Corona dump” w marcu 2020 roku.
Podsumowanie
Maker pozwala użytkownikom na wybijanie największego zdecentralizowanego stablecoina, a sam protokół jest aktualnie największym na rynku pod względem zablokowanej wartości (TVL). Jest projektem sprawdzonym i stale rozwijającym się, który - co istotniejsze - zarabia. Według Token Terminal Maker jest w czołówce projektów kryptowalut jeśli chodzi o generowane zyski z uśrednionym rocznym przychodem na poziomie 30 mln USD.
Posiadacze tokenów MKR należą do DAO i decydują o wszystkim, co dotyczy projektu głosując nad wszelkimi zmianami i parametrami określającymi ryzyko, które niewątpliwe w Maker występuje. Jedną z najnowszych propozycji jest stworzenie nowej puli o wartości 100 mln DAI i udostępnienie tych środków bankowi HVB w USA, co wprowadzi Maker do świata “TradFi” (tradycyjne finanse).
Maker to jeden z tzw. “DeFi blue chips” więc poznanie tego projektu jest bardzo istotne dla każdego fana DeFi oraz Ethereum.
