. . .

Tokenomia kryptowaluty NEAR

Rafał avatar
Rafał   2023-11-07 10:13

NEAR to blockchain, który skupia swoją uwagę na zapewnieniu jak najlepszej platformy zarówno dla programistów jak i użytkowników. Jest jednym z ciekawszych projektów na rynku nie tylko ze względu na swój potencjał, ale także projekt tokenomii, który w tym artykule postaram się nieco głębiej przedstawić.

Kryptowaluta NEAR tokenomia

Jak każdy niezależny blockchain, NEAR posiada własny token o tak samo brzmiącej nazwie, który stanowi kluczowy element działania projektu. Tokenomia została zaprojektowana w taki sposób, aby wspierać rozwój, zapewnić długoterminowe bezpieczeństwo sieci i rozwiązać pewne problemy, które według twórców trapią inne sieci. 

Rosnąca adopcja będzie bardzo pozytywnie wpływać na tokenomię. Dodatkowo pomyślano tu o długoterminowej przyszłości. Gdy w innych sieciach brak osiągnięcia ogromnej liczby użytkowników (a dokładniej mówiąc transakcji) może  nawet zagrażać bezpieczeństwu, w NEAR nic takiego nie powinno się wydarzyć. 

NEAR to w mojej całkowicie subiektywnej opinii jedna z lepszych tokenomii w kryptowalutach. Przemyślana pod niemal każdym kątem, zapewniająca spore zachęty dla wielu kluczowych członków ekosystemu, przy jednoczesnym braku ogromnej inflacji. Nie jest pozbawiona - podobnie jak sam blockchain NEAR - wad, czy też pewnych “kontrowersyjnych” pomysłów (jak wszystko), a jej największe zalety widoczne są dopiero przy osiągnięciu bardzo wysokiej adopcji,  ale ciężko znaleźć lepiej przemyślane i lepiej spełniające swoje zadania (!) tokenomie w kryptowalutach.

To NIE oznacza, że NEAR da wszystkim zarobić, jest pewniakiem i nic złego się nie stanie. Zawsze należy podejmować własne świadome decyzje po wykonaniu własnej analizy projektu. Pamiętajmy, że nawet najlepsza tokenomia, bez adopcji danego rozwiązania i stałych użytkowników, nie ma znaczenia. W dobie odnoszących absurdalne sukcesy memcoinów, można w sumie powiedzieć, że tokenomia i technologia w ogóle nie mają znaczenia, ale skoro na Blokpres skupiamy się głównie na fundamentach, to skupiajmy się nadal...

Artykuł nie stanowi porady inwestycyjnej, a jest jedynie subiektywną opinią autora. Zawsze wykonaj własny research przed podjęciem decyzji o zakupie. Inwestowanie w kryptowaluty jest ryzykowne. Artykuł oryginalnie opublikowany 5.08.23r.

W tym artykule całkowicie skupimy się na tokenomii, więc po więcej informacji dotyczących same projektu i jego działania zapraszam tutaj:

NEAR

Kryptowaluta NEAR - podstawy tokenomii

NEAR nie posiada limitu podaży, a inflacja została ustalona na 5% rocznie. Dokładniej mówiąc 5% to nie tyle ifnflacja, co wysokość rocznych nagród w wybijanych tokenach NEAR. Dzięki pewnemu mechanizmowi, o którym za chwilę inflacja w praktyce może być znacznie niższa.  

Wraz ze startem sieci wybito 1 mld NEAR, który trafił do fundacji, inwestorów oraz zespołu projektu. 

NEAR stanowi podstawę działania sieci. Jest wykorzystywany jako główna jednostka wymiany, służy do pokrywania opłat transakcyjnych, a także jest stosowany w “storage stakingu”, o którym nieco więcej dowiesz się w tym artykule. Poza tym NEAR pełni kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa sieci w mechanizmie Proof of Stake. 

Początkowa dystrybucja

NEAR jest kryptowalutą, która nie posiada ograniczonego limitu tokenów. Początkowa podaż została ustalona na 1 mld NEAR. Tyle też zostało wybite i rozdystrybuowane na poszczególne cele:

kryptowaluta NEAR tokenomiaźródło: https://near.org/blog/near-token-supply-and-distribution


Jak to często bywa w przypadku projektów kryptowalut dystrybucja NEAR nie była zbyt zdecentralizowana. Większość tokenów trafiła do fundacji, zespołu oraz dużych inwestorów. Przydziału inwestorów i zespołu raczej tłumaczyć nie trzeba, po prostu otrzymali oni tokeny w ramach inwestycji lub wynagrodzenia za pracę nad projektem. Z kolei fundacja zapewnia zarówno własne funkcjonowanie, jak i wsparcie ekosystemu, przyznawanie grantów oraz różnego rodzaju programy, które mają przysłużyć się rozwojowi NEAR, przyciąganiu użytkowników, programistów, promocji, itp.

Dystrybucja, to największa wada tokenomii NEAR, ale od momentu startu minęły już 3 lata, a większość tokenów była uwalniana właśnie w takim przedziale czasowym, co zobaczymy na poniższym wykresie.

Inflacja kryptowaluty NEARPonad 750 mln tokenów z początkowej dystrybucji znajduje się już w obiegu. Kolejne 250 mln nadal będzie stopniowo uwalniane aż do 2025 roku, kiedy to cała początkowo wybita ilość zostanie w pełni odblokowana i jedyną inflacją pozostanie tylko ta właściwa.

Inflacja NEAR

Sama dystrybucja początkowo wybitych NEAR, to nie całość, jaka znajduje się w obiegu. 

Jak już wspominałem NEAR jest kryptowalutą inflacyjną bez określonego limitu tokenów. Nagrody inflacyjne zostały ustalone na 5% rocznie i stanowią długoterminową zachętę dla walidatorów, którzy dołączając do sieci wiedzą, jakich nagród (w NEAR) się spodziewać, niezależnie od wykorzystania sieci. Oczywiście im większe wykorzystanie, tym (teoretycznie) zwiększy się cena tokenów, a więc i zarobki…

Inflacja przełożyła się do tej pory na ponad 133 mln NEAR, a więc aktualnie całkowita podaż tej kryptowaluty wynosi 1,133.1 mld NEAR z czego znaczna większość - 896.5 mln - znajduje się już w obiegu. 

Słowa “inflacja”  i “5% rocznie” mogą nieco odstraszać, jednak musimy wiedzieć dwie rzeczy.

Po pierwsze, 5% rocznie nie jest bardzo wysoką inflacją i właściwie w ogóle nie jest tu inflacją, a ustaloną z góry, roczną wysokością nagród dla walidatorów. Z tych nagród 90% trafia do węzłów, natomiast 10% do skarbca, który ma być zarządzany poprzez posiadaczy NEAR.

Więc skoro 5% nie jest inflacją, to ile ona wynosi? Tutaj jest nasze “po drugie”.

W NEAR większość opłaty transakcyjnej jest spalane. Oznacza to, że inflacja wynosi: 5% rocznie - spalone opłaty. Wraz ze wzrostem wykorzystania ilość spalonych tokenów może znacząco wpłynąć na zmniejszenie inflacji, a nawet idąc śladem Ethereum osiągnąć deflację.

Jeszcze długa droga przed NEAR, aby doszło do znaczącego wpływu spalania na podaż, ale warto zapamiętać, że wzrost wykorzystania w tym przypadku wpływa bardzo pozytywnie na tokenomię.

Średnia tx/dzień

Wysokość opłat

Emisja NEAR/dzień

Roczna infalcja

10,000,000

1000 NEAR

135,986

4.964%

100,000,000

10000 NEAR

126,986

4.635%

1,000,000,000

100000 NEAR

36,986

1.350%

1,500,000,000

150000 NEAR

-13,014

-0.475%

 

Już przy milionie transakcji dziennie, inflacja nieznacznie maleje, a przy miliardzie transakcji dziennie spada do zaledwie około 1.35%.

Miliard transakcji dziennie brzmi dla wielu nierealnie, ale to “zaledwie” 11 tys. transakcji na sekundę. 

W powyższych założeniach uwzględniono proste transakcje. Różne smart kontrakty mogą pobierać znacznie wyższe opłaty i zmniejszać dzięki temu wymagany tps. 

Przy prawdziwej adopcji są to wartości możliwe do osiągnięcia, a co ważniejsze, możliwe do przetworzenia przez NEAR.

W momencie pisania tego artykułu NEAR przetwarza około 350,000 transakcji na dzień, więc trochę jeszcze brakuje do uwolnienia pełni potencjału… 

Staking

Inflacja w NEAR, choć nie jest bardzo wysoka, w długim terminie i przy jednoczesnym braku adopcji będzie negatywnie odbijać się na ewentualnej inwestycji. Mimo to służy jednemu, ważnemu celowi. Zachęca do długoterminowego zaangażowania w zabezpieczanie sieci, oferując stały i przewidywalny dochód (w NEAR) oraz przy okazji zasila skarbiec, który ma pozytywnie przysłużyć się rozwojowi. 

Dzięki spalaniu opłat transakcyjnych NEAR może znacznie ograniczyć inflację, sprowadzając ja do poziomu 1-2%, a przy ewentualnej masowej adopcji tego rozwiązania może nawet zatrzymać wzrost podaży. 

Jednym z najważniejszych wykorzystań NEAR jest zapewnienie bezpieczeństwa sieci i wypłacanie w zamian nagród (podobnie jak w każdej sieci POS). 

Walidatorzy zarabiają 90% nagród inflacyjnych za wykonywanie swojej pracy. Zapewnienie długoterminowych zachęt dla walidatorów  jest ważnym i często pomijanym czynnikiem, który stawia NEAR wysoko pod względem tokenomii.

Znacznie łatwiej angażować się i inwestować w sieć, która zapewnia równe nagrody właściwie w nieskończoność niż w taką, która polega na malejących nagrodach licząc na ciągły wzrost ceny lub na niepewnych zyskach, zależnych tylko od pobranych opłat transakcyjnych. 

NEAR swoim wyborem oferowania stałej rocznej nagrody zapewnia sobie wysoki poziom bezpieczeństwa (o ile token jest cokolwiek wart), które nie zależy od pobieranych opłat za transakcje. Te są w dużej części spalane, przez co również przysługują się walidatorom. Im większe spalanie, tym mniej NEAR w obiegu i tym wyższa (w teorii!) cena, a więc i wyższe zarobki walidatorów. 

Zapewnienie długoterminowej przyszłości sieci oraz wysokiego poziomu bezpieczeństwa jest bardzo ważne dla potencjału całego blockchainu. NEAR ma to dobrze przemyślane i jest w tym podobne np. do Ethereum, które stosuje taki sam model od momentu wprowadzenia spalania opłat i przejścia na POS.

Aktualnie staking NEAR (delegacja) wypłaca około 9% rocznie, a uwzględniając inflację sieci, daje zarabiać niecałe 4%.

Opłaty transakcyjne

Kolejna ważna część tokenomii NEAR kryje się w opłatach transakcyjnych. NEAR rozdziela opłaty na te pobierane za obliczenia wykonywane przez walidatorów (opłata transakcyjna “gas”) oraz na przechowywanie danych (storage staking, o którym nieco później). 

Oczywiście opłaty są pobierane w tokenach NEAR, tak jak działa to w większości sieci, natomiast szczegóły ich działania są czymś, co wyróżnia i również wzmacnia projekt.

NEAR transakcjeW 2023 roku na NEAR wykonuje się ponad 300 tys. transakcji dziennie; źródło https://explorer.near.org/

Główną różnicą w porównaniu do innych popularnych blockchainów, jest to, że opłaty w NEAR nigdy nie trafiają do walidatorów. Nie ma także możliwości zwiększenia opłaty w celu przyspieszenia naszej operacji, co wzbudza mieszane uczucia. Transakcje w NEAR są porządkowane w oparciu o hasz transakcji, a (niemal) wszystkie opłaty są spalane. 

Opłaty w NEAR są bardzo niskie co przy niewielkim obciążeniu niezbyt sprzyja zmniejszaniu inflacji, natomiast sprzyja tworzeniu wielu praktycznych aplikacji. Jest jednak jeszcze coś, co dodatkowo sprzyja rozwojowi dApps w sieci NEAR.

Opłaty transakcyjne w NEAR są spalane, natomiast jeśli w transakcji bierze udział smart kontrakt, wtedy tylko 70% opłaty zostaje zniszczone.

Pozostałe 30% trafia do danego smart kontraktu w ramach zachęty dla programistów. Pozwala to znacznie łatwiej monetyzować projekt, który im częściej wykorzystywany, tym przynosi większe zyski.  

To kolejny ciekawy mechanizm, który wzmacnia ekosystem oferując smart kontraktom prowizję od każdej transakcji z nimi związanej. Dzięki temu może powstawać więcej użytecznych smart kontraktów, co z kolei bezpośrednio przekłada się na wykorzystanie, spalanie i tokenomię.

Storage staking

Storage staking to coś, co wyróżnia NEAR spośród platform smart kontraktów i stanowi kolejną istotną część tokenomii tej kryptowaluty.

Jak zauważają twórcy NEAR, wiele kryptowalut nie do końca rozwiązało problem opłat za długoterminowe przechowywanie danych. W przypadku innych projektów za dane płacimy raz, podczas wykonywania transakcji i zapewniamy tym sobie tym właściwie “wieczne” ich przechowywanie na blockchainie. 

Ma to wiele mniej lub bardziej znaczących wad. Na przykład w Bitcoinie górnik B nie dostaje nic za to, że górnik A dodał blok, za co zgarnął opłatę. Stan łańcucha zwiększa się dla obu tak samo co z czasem generuje dodatkowe koszty, ale tylko jeden jest za to (jednorazowo) wynagradzany. 

NEAR podchodzi do tego w nieco inny sposób. W przypadku tego projektu, każde konto płaci za wykorzystywane przez siebie miejsce na stanie łańcucha, blokując proporcjonalną część swojego salda. 

Oczywiście blokuje się tokeny NEAR, a przelicznik to około 1 NEAR za 100kb danych.

Jeśli konto nie posiada NEAR, nie może dodać więcej danych, a transakcje, które zwiększają stan będą nieudane. 

Tokenomia zyskuje na takim podejściu, ponieważ:

  • Im więcej danych na NEAR, tym więcej tokenów jest blokowanych.
  • Zablokowane tokeny są wyłączone z obiegu i nie mogą brać udziału w stakingu. To zwiększa nagrody i przysługuje się wszystkim walidatorom, niezależnie od tego czy dodają bloki, czy nie, czy są nowi w sieci, czy zabezpieczają ją od początku (mniej tokenów w stakingu = wyższe nagrody dla tych stakujących).

Poza tym płacenie za wykorzystywany przez siebie stan ma po prostu sens, choć i tu smart kontrakty mają pewne pole manewru i w razie potrzeby mogą przenieść ten koszt na osobę podpisującą transakcję.

Ilość NEAR wyciąganych z obiegu poprzez storage staking jest kolejną ciekawą i pozytywną dla tokenomii funkcją, choć ilość zablokowanych NEAR raczej nie będzie osiągać ogromnych wartości. Za każde 100 GB danych zablokowane będzie około 1 mln NEAR, a więc mniej niż 1% (nadal cały czas rosnącej) podaży. W przyszłości możliwe jest też zmniejszenie kosztów przechowania danych, co miało już miejsce w przeszłości.

Co istotne. Dane na NEAR można usunąć, aby odzyskać zablokowane tokeny.

Jedna z lepiej przemyślanych tokenomii?

Tak jak wspominałem na początku tekstu, w mojej subiektywnej opinii, NEAR posiada jedną z lepiej przemyślanych tokenomii na rynku, która ma jasny cel, praktyczne wykorzystanie i potencjał, aby przy rosnącej adopcji pozytywnie wpływać na token poprzez blokady i spalanie, systemy zachęt dla programistów, dobrze zasilony skarbiec oraz długoterminowo pomyślane nagrody dla walidatorów korzystające z relatywnie niskiej bazowej inflacji, która może się tylko zmniejszać.

Oczywiście sama tokenomia to za mało, aby odnieść sukces. Bez adopcji i projektów mających realnych użytkowników, nawet najlepsza tokenomia nie ma znaczenia. Podobnie jest w przypadku technologii. Jeśli projekt liczy na tysiące transakcji na sekundę, ale nie może ich przetwarzać, jest skomplikowany lub nie zachęca w żaden sposób do budowy na nim, nic z tego nie będzie.

NEAR ma wszystko, aby sukces osiągnąć, co nie znaczy, że go osiągnie.


DYOR 

 

Popularne