Z wiadomych przyczyn na Twitterze zaproponowaliście mi pomysł na artykuł o SI. Mimo tego, że do tej pory nie bardzo interesowałem się technologią sztucznej inteligencji, jej działaniem, zastosowaniami i właściwie nie miałem żadnych podstaw, to i tak byłem dość sceptycznie nastawiony do pomysłu SI + blockchain. Jak się okazuje niesłusznie…
Piszę ten tekst na bazie przeprowadzonego przez siebie krótkiego researchu, jako fan kryptowalut, nie jako ekspert w dziedzinie SI, więc miejcie to na uwadze. Artykuł nie stanowi porady inwestycyjnej. Zawsze wykonaj własny research.
Czym jest SI?
Każdy raczej zna znaczenie SI, ale aby artykuł był kompletny, przedstawię definicję sztucznej inteligencji, którą znalazłem w dokumentach Unii Europejskiej. Brzmi ona:
Sztuczna inteligencja (SI) odnosi się do systemów, które wykazują inteligentne zachowanie, analizując swoje otoczenie i podejmując działania – z pewnym stopniem autonomii – w celu osiągnięcia określonych celów.
Systemy oparte na sztucznej inteligencji mogą być czysto programowe, działające w świecie wirtualnym (np. asystenci głosowi, oprogramowanie do analizy obrazu, wyszukiwarki, systemy rozpoznawania mowy i twarzy) lub osadzone w urządzeniach sprzętowych (np. zaawansowane roboty, autonomiczne samochody, drony czy aplikacje Internetu Rzeczy).
Sztuczna inteligencja jest to więc technologia, która pozwala komputerom naśladować ludzką inteligencję. SI uczy się na podstawie nabywanego doświadczenia poprzez szkolenie algorytmiczne, które opiera się na wysokiej jakości, dużych zestawach danych.
SI daje możliwości samoulepszania się danego systemu, przewidywania zachowań i analizy zebranych danych oraz ich korelacji. Dziedziny SI dzielą się na kilka kategorii. Najpopularniejsze to uczenie maszynowe (ang. machine learning) oraz głębokie uczenie (ang. deep learning)
SI jest nie od dziś szeroko wykorzystywane (e-commerce, portale społecznościowe, nawigacja, wyszukiwarki, samojeżdżące samochody, Terminator… a nie, to jeszcze nie) i jest to jedna z najszybciej rozwijających się technologii oraz… najbardziej obiecująca pod kątem inwestycyjnym.
Według danych Statista zyski z SI mają przekroczyć 126 miliardów dolarów w 2025 roku, natomiast cały rynek sztucznej inteligencji może być wart ponad 1.5 biliona dolarów w 2030 roku.
Zgodnie z danymi PwC, całkowity wpływ na światową ekonomię SI może przekroczyć w 2030 roku 15 bilionów dolarów.
Sztuczna inteligencja, a blockchain
No dobrze, ale gdzie tu miejsce dla łańcucha bloków?
Sztuczna inteligencja może współdziałać z blockchainem. Algorytmy sztucznej inteligencji można zintegrować z systemami blockchain, aby tworzyć nowe aplikacje i rozwiązania wykorzystujące zalety obu technologii. Na przykład, sztuczna inteligencja może być używana w połączeniu z łańcuchem bloków w celu zwiększenia bezpieczeństwa danych, prywatności i zaufania lub automatyzacji złożonych procesów i podejmowania decyzji w zdecentralizowanych systemach. Dodatkowo blockchain może zapewnić bezpieczne i przejrzyste środowisko do szkolenia i wdrażania modeli AI, a także do przechowywania i udostępniania danych wykorzystywanych do szkolenia. Może to pomóc w sprostaniu niektórym wyzwaniom związanym z tradycyjnymi scentralizowanymi systemami sztucznej inteligencji, takim jak prywatność i bezpieczeństwo danych oraz ryzyko stronniczego lub niesprawiedliwego podejmowania decyzji.
Wiecie co jest najciekawsze? Powyższy akapit wygenerowała sztuczna inteligencja…
Dobrze, znów piszę ja. Człowiek.
Znalazłem wiele artykułów, także naukowych, które piszą o zaletach współpracy tych dwóch technologii. Najczęściej wymienianymi plusami są:
Zaufanie
Korzystając z technologii blockchain, można lepiej zrozumieć podstawową strukturę sztucznej inteligencji i źródło danych, z którego czerpie. W rezultacie wzrasta zaufanie do danych, a co za tym idzie, do sugestii generowanych przez sztuczną inteligencję.
Zgodnie z badaniem “The Applications of Blockchain in Artificial Intelligence” potrzebny jest mechanizm do rejestrowania całego procesu AI (tworzenie modelu, dane treningowe i proces uczenia). Najlepiej by było gdyby tych zapisów nie można zmienić ani sfałszować. Jest technologia, która na to pozwala - blockchain.
Automatyzacja
Łańcuchy bloków w połączeniu z SI mogą zapewnić wartość różnym procesom biznesowym, zmniejszając potrzebę interwencji człowieka, zwiększając przepustowość i ułatwiając lepszą integralność danych. Modele sztucznej inteligencji zawarte w smart kontraktach wdrożonych na blockchainie mogą sugerować wykonanie różnych akcji takich jak wycofywanie przeterminowanych produktów, czy wybór najbardziej przyjaznej dla środowiska opcji wysyłki, lub samo wykonywać pewne operacje, jak kupowanie akcji na podstawie określonego zdarzenia i analizy.
Prywatność
Sztuczna inteligencja może wykorzystywać algorytmy do obsługi danych, gwarantując, że są one trwale zaszyfrowane na łańcuchu bloków. Sprawiłoby to, że dane byłyby użyteczne bez narażania prywatności użytkowników, których mogą dotyczyć.
Praktyczne wykorzystanie blockchain w połączeniu z SI
SI i blockchain mogą współpracować na kilka sposobów. Oto kilka przykładów:
- Smart kontrakty: Algorytmy sztucznej inteligencji można zintegrować ze smart kontraktami, aby zautomatyzować wykonywanie kontraktów i egzekwować umowy w przejrzysty i bezpieczny sposób.
- Analityka predykcyjna: Modele sztucznej inteligencji można trenować na danych łańcucha bloków w celu generowania spostrzeżeń i prognozowania, które można wykorzystać do podejmowania decyzji w zdecentralizowanych systemach.
- Zarządzanie tożsamością: Sztuczna inteligencja może służyć do zabezpieczania tożsamości cyfrowych w łańcuchu bloków i zarządzania nimi, na przykład poprzez uwierzytelnianie biometryczne.
- Zarządzanie łańcuchem dostaw: Sztuczna inteligencja może być używana w połączeniu z łańcuchem bloków w celu zwiększenia przejrzystości, identyfikowalności i wydajności łańcucha dostaw.
- Zdecentralizowane organizacje autonomiczne (DAO): sztuczna inteligencja może być zintegrowana z DAO w celu podejmowania zautomatyzowanych decyzji w oparciu o wcześniej zdefiniowane zasady i warunki.
To tylko kilka przykładów tego, jak sztuczna inteligencja i blockchain mogą się uzupełniać, tworząc nowe aplikacje i rozwiązania.
Wiecie co? Znów to zrobiłem, ale obiecuję, że ostatni raz. Powyższe przykłady wygenerował popularny ostatnio ChatGPT, ja je tylko przetłumaczyłem.
Jest mnóstwo przykładów na to jak blockchain może pomóc SI, a także jak SI może pomóc łańcuchowi bloków. Dodam od siebie, kilka najważniejszych, jakie znalazłem. Są to:
Opieka zdrowotna - Sztuczna inteligencja może pomóc w rozwoju prawie każdej dziedziny opieki zdrowotnej, a dane pacjentów i ich dokumentacja może być przechowywana na łańcuchu bloków. Pomoże to we współpracy organizacji, jednocześnie chroniąc prywatność pacjentów.
Łańcuchy dostaw - Obie dziedziny są świetne dla wykorzystywania ich w dowolnych łańcuchach dostaw. Blockchain jest dobry w udostępnianiu danych i zapewnia o ich wiarygodności, a sztuczna inteligencja może automatyzować, analizować i ulepszać wszystkie procesy.
IoT - Internet Rzeczy to kolejne z wykorzystań. Miliony połączonych urządzeń dostarczające dane do łańcucha bloków, na którym każdy posiada swoją wirtualną tożsamość to zaleta korzystania z blockchainu. Dodając do tego ogromne możliwości SI, która może analizować te dane, otrzymujemy mieszankę wybuchową.
A kryptowaluty?
Blockchain to, blockchain tamto, a gdzie w tym kryptowaluty?
Choć o zaletach połączenia SI z blockchainem pisze między innymi IBM i często jako zaletę wymienia się cechy blockchainów używanych przez kryptowaluty, czyli zdecentralizowanych, samo słowo “krypto” nie pojawia się w tym tekście. Pojawia się za to w innych, i to dość często. Częściej niż się wydaje.
Połączenia SI + blockchain są często chwalone i szeroko opisywane niczym przeciwieństwa, które się przyciągają i jednocześnie uzupełniają. Sztuczna inteligencja będzie mogła działać na podstawie danych zapewnianych przez łańcuch bloków, który będzie mogła analizować i zapisywać na nim kluczowe informacje dotyczące jej działania np. poprzez system wyroczni.
Blockchain nie musi być zdecentralizowany, a co za tym idzie nie potrzebuje tokenów, ale takie systemy niewiele różnią się od zwykłych baz danych i choć nadal mają zalety i są szeroko wykorzystywane, co pokazuje poniższa grafika, często brakuje im najważniejszych cech, które zapewnia tylko krypto i działanie w sposób zdecentralizowany.
dane: www.blockdata.tech
Jak widać, choć największe firmy jak najbardziej korzystają z technologii blockchain, tak niekoniecznie z kryptowalut i choć połączenie SI + Blockchain wydaje się czymś, co nastąpi, kryptowaluty niekoniecznie będą znaczącą siłą w tej układance. Choć mogą.
To nie zmienia faktu, że hype połączenia narracji kryptowalut z "AI" może być wysoki i dać niezłe wyniki, czego zresztą właśnie doświadczamy…
Wszystkie zalety blockchain mogą być wykorzystywane przez rozwiązania sztucznej inteligencji, również decentralizacja i bezpieczeństwo rozproszonej bazy danych, do której każdy ma dostęp, może ją zweryfikować oraz tylko dodawać dane, których nie da się zmienić.
Już dziś wiele firm korzysta z "łańcuchów krypto", które walczą o adopcję w dziedzinach IoT, łańcuchów dostaw i innych praktycznych wykorzystań blockchainu, w przyszłości zapewne połączonego z możliwościami SI.
Jak możemy wyczytać w “BlockIoTIntelligence: A Blockchain-enabled Intelligent IoT Architecture with Artificial Intelligence” połączenie tych dwóch dziedzin może przyczynić się do rozwiązania problemu dokładności, opóźnień, centralizacji oraz bezpieczeństwa i prywatności w Internecie Rzeczy.
Dodatkowo SI może przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa smart kontraktów, a nawet samych blockchainów, co również ma znaczenie dla przyszłości rynku krypto. Jedną z firm, która już działa w ten sposób jest CertiK, pionier w dziedzinie zapewniania bezpieczeństwa łańcuchom bloków i monitorowania protokołów oraz smart kontraktów dzięki wykorzystywaniu SI.
Jak kryptowaluty mogą pomóc SI?
Myślę, że pierwsza praktyczna zaleta wykorzystania blockchainu zdecentralizowanego, jest jasna dla każdego. Kryptowaluty mogą pomóc w monetyzacji danych służących do trenowania sztucznej inteligencji.
Jednym z takich projektów jest np. Ocean Protocol, o którym więcej pisałem już na Blokpres:
Oprócz monetyzacji dochodzi tutaj także warstwa zachęt, która ma skłaniać użytkowników do wnoszenia własnego wkładu w dane, które ulepszają modele sztucznej inteligencji. Te dane mogą być wnoszone nie tylko w zamian za nagrody, ale też z zachowaniem prywatności.
Dodatkowo zalety decentralizacji są kluczowe dla budowania zaufania do sztucznej inteligencji i wyników, jakie otrzymujemy. Kwestia decentralizacji, w ogóle jest kluczowa dla niezmienności i bezpieczeństwa danych, a to jedne z największych zalet dotyczących łańcucha bloków, które wymieniane są przez ekspertów. Właściwie tylko kryptowaluty mogą zapewnić prawdziwie otwarte, zdecentralizowane, niezmienne i weryfikowalne łańcuchy bloków stanowiące bazę dla operacji SI.
Inną dziedziną, którą wymienia się jako wykorzystanie połączenia SI z blockchainem są oczywiście finanse. Finanse i smart kontrakty, które usuwają pośredników i pozwalają działać bez zaufania. SI może tu dorzucić od siebie analizy i przewidywania dotyczące zakupów aktywów, sprzedaży, pożyczek, itd.
Przykłady projektów krypto związanych ze sztuczną inteligencją
Wcześniej wspomniany Ocean Protocol jest ciekawym projektem, który pozwala na handel danymi. Dodatkowo możliwe jest udostępnianie ogromnych danych za opłatą, na których trenować można sztuczną inteligencję bez ujawniania danych. Jest to bardzo ciekawe i w teorii przydatne rozwiązanie.
Drugim przykładem projektu SI może być popularny ostatnio SingularityNET. Jest to otwarta i zdecentralizowana sieć usług AI udostępnianych za pośrednictwem blockchainu. Programiści publikują swoje usługi w sieci SingularityNET, gdzie może z nich korzystać każdy, kto ma połączenie z internetem.
Usługi mogą zapewniać np. trenowanie modeli w niezliczonych domenach, takich jak obraz, wideo, mowa, tekst, czy analiza sieci.
Kolejny przykład to Fetch.AI, który buduje otwartą, zdecentralizowaną sieć, która pozwala na tworzenie platform i usług AI na dużą skalę. Zbudowany za pomocą Cosmos SDK, demokratyzuje dostęp do technologii sztucznej inteligencji za pomocą sieci, z którą każdy może się łączyć i uzyskiwać dostęp do bezpiecznych zbiorów danych. Projekt może być wykorzystywany do optymalizacji usług DeFi, sieci transportowych, sieci energetycznych, czy podróży.
Fetch, to autonomiczny ekosystem, w którym “agenci” (AEA) działają jako sieć niezależnych podmiotów i wchodzą ze sobą w interakcje bezpośrednio za pośrednictwem sieci blockchain, a kolektywny system uczenia maszynowego “Colearn” umożliwia wykonywanie różnych zadań z zachowaniem prywatności.
Innym projektem wartym uwagi jest Oraichain, który łączy AI i Blockchain. W obszarze sztucznej inteligencji Oraichain koncentruje się na dostarczaniu zdecentralizowanych platform dla danych i sztucznej inteligencji oraz standaryzuje sposób, w jaki obliczenia SI mogą być weryfikowane na łańcuchu. W przestrzeni Blockchain Oraichain nazywający się “AI Layer 1” kładzie nacisk na skalowalność i interoperacyjność swoich rozwiązań i usług wyroczni z innymi sieciami
Podsumowanie
Wbrew pozorom i mojemu początkowemu sceptycyzmowi, blockchain ma szansę osiągnąć sukces w dziedzinach SI, ponieważ obie te technologii uzupełniają się wzajemnie. Oczywiście Tesla raczej nie będzie korzystać z Ocean Protocol do tworzenia swojego modelu samojeżdzącego samochodu, ale inne rozwiązania i firmy jak najbardziej mogą korzystać nie tylko z zalet łańcucha bloków, ale i kryptowalut.
Same kryptowaluty także mogą zyskać na rozwoju SI do zapewnienia automatyzacji, analiz i wzmacniania bezpieczeństwa oraz weryfikacji kodu w poszukiwaniu błędów, czy analizowania projektów pod kątem potencjalnych rug pulli, powiązania adresów scammerów, itp.
Kryptowaluty już zyskały na narracji “AI”. Warto poświęcić chwilę na analizę ciekawszych projektów tego sektora rynku krypto.
Zastanawiałem się, czy nie wygenerować całego tego artykułu za pomocą SI i nie pokazać jak bardzo jestem zbędny, ale to chyba średni pomysł…
