Fundamentalna Krypto-Analiza: NEAR Protocol

NEAR Protocol zaledwie kilka dni temu osiągnął najwyższą cenę w historii, więc może się wydawać, że zakup w takim momencie nie jest najlepszym pomysłem. O ile każdy w tej kwestii musi zdecydować za siebie, tak projekt Near w najbliższej przyszłości ma bardzo dużo do zaoferowania.

Fundamentalna Krypto-Analiza to cykl artykułów, w których skupiamy się na researchu projektów, analizie fundamentalnej, tym co stoi i czy w ogóle coś stoi, za wzrostem lub spadkiem ich ceny, jak wygląda ich rozwój oraz perspektywy. Niniejszy artykuł, jak wszystkie na Blokpres, nie stanowi porady inwestycyjnej. Mimo dołożenia wszelkich starań nie gwarantujemy poprawności danych zawartych w tym artykule. 

Czym jest NEAR Protocol?

Protokół NEAR to zdecentralizowana platforma programistyczna, na której programiści mogą tworzyć bezserwerowe aplikacje i smart kontrakty, które łatwo łączą się z sieciami „otwartych finansów” i korzystają z ekosystemu „otwartej sieci”. Otwarte finanse to nazwa używana przez NEAR do opisania zdecentralizowanych finansów i tokenów, czyli przepływie wartości, który nie wymaga pozwolenia, a otwarta sieć to po prostu zdecentralizowana, publiczna platforma smart kontraktów, jaką jest NEAR.

NEAR Protocol został zbudowany od podstaw i ma służyć jako najłatwiejszy na świecie łańcuch bloków dla programistów i użytkowników. Jest projektem Proof of Stake, który wykorzystuje konsensus o nazwie Doomslug i nowe podejście do shardingu o nazwie Nightshade, które dzieli sieć na wiele części, dzięki czemu obliczenia są wykonywane równolegle. Wszystkie transakcje są tanie i bardzo szybkie.

Jedną z ciekawszych funkcji NEAR jest model kont, gdzie każde konto użytkownika jest w rzeczywistości smart kontraktem. Pozwala to na wykorzystywanie czytelnych dla człowieka adresów (np. blokpres.near). Oczywiście "zwykłe" adresy także istnieją, ale NEAR szeroko zachęca do korzystania z przyjaznych adresów.

Sieć NEAR jest w pełni operacyjna dopiero od 13 października 2020 roku, czyli niecały rok.

Więcej informacji o projekcie i jego działaniu w naszym artykule:

co to near

Zespół

Projekt jest rozwijany przez NEAR Collective, jest to globalna grupa składająca się z wielu osób i organizacji. W skład tego genialnego zespołu wchodzą wielokrotnie nagradzani programiści oraz eksperci. Przeszłość wielu z nich jest nie tylko usiana nagrodami, ale i znanymi markami, dla których pracowali - takie jak Google, Microsoft, Facebook, Pfizer, HP i wiele innych. 

Założycielami projektu są Illia Polosukhin oraz Alex Skidanov. Ten pierwszy posiada 10-letnie doświadczenie w branży. 3 lata pracował dla Google, między innymi nad wyszukiwarką oraz był finalistą Akademickich Mistrzostw Świata w Programowaniu (ICPC) w 2008 roku. 

Alex zaczynał swoją karierę w Microsoft oraz… wygrał finały ICPC w 2008 roku, a w 2005 zajął 3 miejsce.

Kolektyw składa się z ponad 50-ciu równie utalentowanych programistów i członków społeczności, którzy razem współtworzą NEAR.

NEAR Foundation to fundacja non-profit z siedzibą w Szwajcarii, która jest odpowiedzialna za zawieranie umów z opiekunami protokołu, finansowanie rozwoju ekosystemu i kierowanie podstawowym zarządzaniem protokołem NEAR. CEO fundacji jest Erik Trautman przedsiębiorca, który od 2007 r. 5 lat pracował na Wall Street.

Inwestorzy

To czy fundusze VC są dobrą, czy złą stroną projektu jest kwestią sporną i sam musisz stwierdzić, czy jest to plus, czy minus. Nie podlega jednak wątpliwości, że inwestorzy raczej starają się wspierać projekty, które oceniają najwyżej pod względem potencjału i przyszłych zysków. 

W skład inwestorów wchodzą największe fundusze na czele z a16z, Coinbase Ventures i Blockchain.com. Według danych Messari NEAR jest jednym z najczęściej i najmocniej wspieranych projektów i znajduje się na czołowych pozycjach pod względem ilości inwestorów VC.

Kryptowaluta NEAR

NEAR jest paliwem platformy. Służy do zabezpieczania sieci poprzez staking, pokrywania opłat, jako środek wymiany, a nawet może służyć jak środek do przechowywania wartości. 

NEAR jest inflacyjny, jednak ze względu na spalanie większości opłat może być deflacyjny. Maksymalna inflacja została ograniczona do 5% rocznie. Według informacji podawanych przez NEAR, aby ograniczyć inflację do około 1.35% rocznie potrzeba aż miliard transakcji dziennie. Jednak w obliczeniach zostały uwzględnione tylko proste transakcje, a używanie smart kontraktów zwiększa koszty Gas. Miliard transakcji dziennie to około 11000 tx/s, co przy masowej adopcji nie powinno stanowić problemu. Solana już dzisiaj przetwarza 2000 transakcji (podczas ataku 14 września (nie)przetworzyła 400 000 tx/s, po czym jak wiemy padła). 

To, czy NEAR osiągnie taką adopcję i kiedy ją osiągnie jest niewiadomą, jednak zespół ciężko pracuje na to, aby adopcja nastąpiła.

Oprócz stakingu, opłat i przesyłania wartości, czyli podstawowych funkcji wszystkich platform smart kontraktów, NEAR jest używany także w „storage stakingu”. Reprezentuje on prawo do przechowywania danych na blockchainie. Każdy smart kontrakt musi posiadać daną ilość NEAR, aby móc działać, co oznacza, że każde konto użytkownika także musi posiadać minimalne wartości NEAR. 1 NEAR pozwala przechowywać około 10kb danych.

Dystrybucja NEAR

Podczas startu sieci zostało stworzone 1 mld NEAR. W ciągu 5 lat od startu w obiegu ma znaleźć się 1,25 mld, a początkowe 1 mld będzie wypuszczane właśnie w okresie 60 miesięcy. Ich alokacja przedstawia się następująco:

Znaczna część wybitych ze startem sieci tokenów jest w rękach fundacji, zespołu i wczesnych inwestorów co nie jest najlepszą wiadomością. Schemat wypuszczania sprawia, że po 2 latach 3/4 NEAR z początkowej podaży będzie już odblokowane.

Taka emisja oznacza też, że przez najbliższe lata inflacja NEAR będzie znacznie większa ze względu na stałe odblokowywanie tokenów. W drugim roku działania sieci ogólna inflacja wyniesie około 65%, w trzecim roku 20%, a w czwartym około 15%.

Mimo stałego odblokowywania zbliżamy się do pierwszego, dość sporego, które nastąpi w październiku. W tym miesiącu tokeny zacznie otrzymywać zespół NEAR (kolor czerwony na poniższym wykresie)

źródło: near.org/blog/near-token-supply-and-distribution

Powyższy wykres przedstawia ilość odblokowywanych tokenów od momentu uruchomienia transferów, które nastąpiło 13 października 2020r.

Urzyteczność i Wykorzystanie

Nie bez powodu NEAR mówi o sobie jako najprostszej bramie dla programistów i użytkowników. Po pierwsze programiści mogą pisać aplikacje w wielu znanych im językach, dzięki wykorzystaniu WASM, a użytkownicy… no cóż, dla osób niemających pojęcia o kryptowalutach NEAR będzie pewnie jedną z najbardziej zrozumiałych platform, nie tyle jeśli chodzi o działanie protokołu, ile o korzystanie z niego.

Jak już wiesz NEAR korzysta z modelu kont opartych o smart kontrakty, a to pozwala na tworzenie adresów widocznych jako mojekonto.near. Jest to nie tylko wygodne, ale i przejrzyste. Portfel NEAR jest banalnie prosty w obsłudze i prowadzi użytkownika za rękę na każdym etapie.

Co więcej, można zabezpieczyć go nie tylko frazą seed lub portfelem sprzętowym (choć jest to jak najbardziej wskazane i polecane).

Można wybrać bezpieczeństwo lub wygodę i chociaż dla osób doświadczonych wybór jest jasny, taka opcja, wbrew pozorom, jest bardzo ważna dla osób nowych i niedoświadczonych. 

Ilość transakcji i adresy

Dzienna ilość transakcji NEAR, źródło: explorer

Wykres jest dość oczywisty i nie potrzeba specjalisty od TA, aby zauważyć, że trend jest ewidentnie wzrostowy, a wszystko poruszyło się w kwietniu, gdy wystartowała giełda sieci NEAR o nazwie Ref. Od tamtego czasu liczba wykonywanych dziennych transakcji rośnie.

Co ciekawe ilość dziennych transakcji w ostatnim czasie przewyższa, chociażby Avalanche, czy Cardano, które w ostatnich dniach „kręci” się w okolicach 100 tysięcy transakcji dziennie i choć do takich porównań należy podchodzić z dystansem, zawsze jest to jakiś punkt odniesienia.

Liczba tworzonych kont wygląda bardzo nierówno, ale już od niecałego miesiąca jest znacznie stabilniej. Od końca sierpnia powstaje ponad 20 tysięcy nowych kont dziennie, oprócz dwóch dni, gdzie ta liczba spadła do 15 tysięcy. Nie jest to najgorszy wynik. Dla przykładu na Polkadot powstaje około 5 tysięcy kont dziennie w ostatnim czasie.

Całkowita liczba kont utworzonych na NEAR już dzisiaj (15 sierpnia) zapewne przekroczy 1 milion. Ilość aktywnych kont przewyższa te nowo tworzone i oscyluje w granicach około 30-35 tysięcy dziennie. Ilość adresów np. na Binance Smart Chain rośnie w granicach około 150-200 tysięcy dziennie, a to oznacza, że miejsca na dalszy rozwój jest mnóstwo.

NEAR wydaje się wchodzić w okres wzmożonego ruchu w sieci, co najpewniej doprowadzi do szybszego powstawania kolejnych aplikacji, projektów NFT oraz wzrostu zablokowanej wartości, która na ten moment jest dość kiepska.

Ekosystem NEAR

źródło: near.org

Mimo że sieć ma już prawie rok, tak naprawdę ekosystem on-chain nie jest zbyt rozbudowany, co z jednej strony martwi, a z drugiej napawa do optymizmu, ze względu na ogrom potencjału oraz znane projekty, które coraz chętniej patrzą w kierunku rozwiązań NEAR.

NEAR posiada zdecentralizowaną giełdę Ref Finance. Jest to typowa giełda AMM, która na dzień dzisiejszy posiada tylko $70 mln w zablokowanej wartości (TVL) i kilka tokenów, które działają w sieci. TVL na poziomie 70 milionów USD to właściwie nic. Największe giełdy innych sieci mają zablokowaną wartość na poziomie miliardów.

Jednym z bardziej obiecujących projektów NEAR, które już są dostępne na giełdach jest Octopus Network. Octopus to wielołańcuchowa sieć do uruchamiania dedykowanych łańcuchów bloków specyficznych dla aplikacji Web3.0, nazwanych Appchains. Oczywiście działa na łańcuchu NEAR.

Jeśli wielołańcuchowa sieć i dedykowane łańcuchy z czymś ci się kojarzą, to masz rację. Octopus jest w pewnym sensie Polkadot sieci NEAR i bynajmniej nie jest to porównanie na wyrost, ponieważ każdy Appchain bazuje na… Substrate. Oczywiście różnic pomiędzy Octopus, a Polkadot jest sporo, jednak nie jest to artykuł opisujący Octopus i nie będziemy się zagłębiać w ten temat, warto jednak pamiętać o tym, żeby kiedyś sprawdzić czym jest "ośmiornica".

AURORA

Bardzo ważnym elementem dla każdego łańcucha bloków jest kompatybilność z Ethereum i jego narzędziami. Aurora to maszyna wirtualna Ethereum stworzona w protokole NEAR do obsługi aplikacji kompatybilnych z największą platformą smart kontraktów. 

Jednym z projektów współpracujących z Aurora jest 1inch, który planuje rozwijać się na sieć NEAR. Inne projekty to DODO, Band Protocol, Chainlink, czy Etherscan. AURORA wystartowała w maju br., więc jest bardzo świeżym projektem, który już przyciągnął do siebie wiele znanych marek.

Najlepszy most?

Rainbow jest jednym z najwygodniejszych i najlepszych sposobów na przenoszenie tokenów z jednej sieci do drugiej na całym rynku. Wystartował w kwietniu i pozwala na przesłanie tokenów Ethereum do sieci NEAR (oczywiście nie bezpośrednio). Trzeba połączyć się z portfelem Ethereum (np. MetaMask) oraz portfelem NEAR, a następnie wybrać tokeny i podążać za instrukcją. Jest bardzo prosty w obsłudze i mimo że przesłanie tokenów wymaga chwili czasu ze względu na ilość potwierdzeń, nie zmienia to ogólnego odbioru.

Przyszłe i trwające wydarzenia

Cały czas trwa MetaBUIDL, czyli hackathon z pulą nagród 1 mln USD, a za miesiąc rusza NEAR CON, wydarzenie otwarte stworzone, aby uczcić pierwszą rocznicę premiery mainnetu NEAR. Odbędzie się w Portugalii 26-27 października. Takie wydarzenia wraz z kończącym się 24 września MeatBUILD lubią pozytywnie odbić się na projektach. 

Przypomnijmy tylko, że Solana po zakończeniu swojego hackathon otrzymała ponad 300 milionów wsparcia. Do tego w samym wydarzeniu udział wzięło mnóstwo zespołów i miało to ogromny wpływ na to co pokazała SOL, jeśli chodzi o cenę i rozwój ekosystemu. Oczywiście z NEAR nie musi być tak samo.

Ważne, że NEAR w pierwszej połowie 2021 roku przyznał już granty w wysokości 1 miliona USD i projekty, które otrzymały owe wsparcie niedługo zaczną masowo pojawiać się w sieci.

Podsumowanie

NEAR jest projektem nie tylko bardzo ciekawym i przystępnym dla użytkowników oraz programistów, ale posiada wiele ciekawych i nieopisanych w tym artykule funkcji, jak np. dzielenie się częścią opłat z twórcami używanych smart kontraktów.

Aktualnie trwające wydarzenia, rozwój i zwiększona aktywność w sieci oraz pozytywne ruchy innych platform wydają splatać się w jedną całość. Narracja dotycząca platform smart kontraktów, która przybiera na sile może odbić się na NEAR pozytywnie krótkoterminowo, a w połączeniu z rozwijającym się ekosystemem ruch może być jeszcze większy.

Oczywiście nie oznacza to, że NEAR jest „pewniakiem”, bo takich nie ma. Należy pamiętać o posiadanych przez inwestorów i zespół tokenach, które już niedługo zostaną w znacznym stopniu odblokowane, a przez najbliższe lata stale będą trafiać do obiegu. Do tego, aby odnieść długoterminowy sukces potrzebny jest działający ekosystem, a tego NEAR jeszcze nie posiada.