Przez pierwsze lata od powstania Bitcoina, projekty kryptowalut nie proponowały nic ciekawego. Narracja “Bitcoin, ale szybszy/tańszy/lepszy” była jedynym, na co było stać powstające wtedy niezbyt interesujące projekty. Jednak przez ostatnie lata wiele się zmieniło.
Kryptowaluty wkraczają do niemal każdej dziedziny życia a coraz to nowsze projekty starają się rozwiązywać problemy innych sieci, które nie radzą sobie ze wspomnianym we wstępie trylematem. Jednym z nowych i bardzo ciekawych projektów jest Aleph Zero.
Ten artykuł jest częścią cykli „Krypto-Gem” oraz „Przewodnik po” i jak każdy inny na Blokpres nie stanowi porady inwestycyjnej. Przed ewentualną inwestycją wykonaj własnych research i pamiętaj o ryzyku.
Czym jest Aleph Zero?
Aleph Zero to nowy łańcuch bloków Proof of Stake, który oferuje bardzo wiele możliwości i nowatorskich rozwiązań takich jak stosowanie autorskiego konsensusu AlephBFT, czy oparcie swojego działania o DAG. Stosując własne rozwiązania jest jednocześnie budowany przy pomocy narzędzi Substrate, co skutkuje tym, że Aleph Zero jest kompatybilny z Polkadot, co prawda nie jako Parachian, właśnie ze względu na inny konsensus, ale nie zmienia to faktu, że sieć będzie mogła łatwo korzystać z rozrostu ekosystemu Polkadot jednocześnie zachowując pełną niezależność.
Jak twierdzą twórcy ich rozwiązania poradzą sobie z trylematem dotyczącym poświęcenia jednej z trzech cech blockchainów na rzecz dwóch innych. Te cechy to decentralizacja, skalowalność i bezpieczeństwo.
Transakcje w sieci Aleph Zero kosztują grosze (średnio 0,0003 AZERO) oraz są potwierdzane i finalizowane w mniej niż sekundę. Sam projekt pozwala na tworzenie dowolnych aplikacji i rozwiązań znanych z innych platform smart kontraktów, takich jak DeFi i NFT, a jednocześnie proponuje dodatkowe możlwości w zakresie prywatności.
Natywną walutą sieci jest AZERO, kryptowaluta, o której więcej dowiesz się już za chwilę.
Aleph Zero jest nowym projektem na rynku, ponieważ mainnet (czyli sieć główna, “oficjalna”) wystartował w listopadzie 2021 roku, ale same prace nad nim rozpoczęły się już w 2018 roku. Choć AZERO w teorii wygląda na potencjalnego kandydata do zdestabilizowania aktualnego “top 10”, warto wiedzieć już na wstępie, że jest on nieskończony, a wiele funkcji dopiero jest rozwijana i powoli dodawana do sieci. Chociażby coś tak podstawowego dla projektów POS jak staking zostało wprowadzone do Aleph Zero zaledwie parę dni temu, 26 kwietnia 2022 roku.
Ciekawostką jest to, że większość członków zespołu tworzącego Aleph Zero to Polacy.
Najlepszy Polski projekt na rynku kryptowalut
Jak zauważyłeś nie ma znaku zapytania na końcu powyższego zdania. Nie jest to jedna z wielu literówek, jakich uświadczysz w tym artykule, a świadomy zabieg. Co prawda nie da się zmierzyć tego czy projekt A jest lepszy od B, każdy może mieć własną opinię i metodykę oceny, jednak piszę to z pełną świadomością: Aleph Zero to najlepszy Polski projekt na rynku kryptowalut.
Aleph Zero jest tworzony przez Polski zespół (z kilkoma wyjątkami) a firmą stojącą za jego rozwojem jest posiadająca siedzibę w Krakowie Cardinal Cryptography, która otrzymała granty na rozwój od fundacji Web3.
Projekt ma 4 współzałożycieli. Są to:
- Matthew Niemerg - uzyskał tytuł doktora w matematyce w zakresie numerycznej geometrii algebraicznej na uniwersytecie w Kolorado.
- Adam Gągol - otrzymał doktorat w matematyce za pracę nad zastosowaniami metody probabilistycznej w kombinatoryce.
- Michał Świętek - uzyskał doktorat z matematyki za pracę w dziedzinie nieskończenie wymiarowej geometrii przestrzeni Banacha oraz licencjat informatyki – oba na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
- Antoni Zolciak - Marketingowiec z 10-letnim doświadczeniem zaangażowany w różne projekty dla firm takich jak ING, Samsung, Sony, Olympus i Nikon.
Cała reszta dużego zespołu Aleph Zero również składa się głównie z naszych rodaków. Jeśli do tej pory, z różnych powodów “Polski projekt krypto” niezbyt dobrze ci się kojarzył, np. z niską jakością, najwyższy czas zmienić zdanie o Polakach w branży.
Jak działa Aleph Zero?
Zanim przejdziemy dalej i poznamy to co zapewne najbardziej wszystkich interesuje, czyli kryptowalutę AZERO, wyjaśnijmy krótko i bez zagłębiania się w techniczne szczegóły jak działa Aleph Zero.
Aleph Zero stosuje własny algorytm o nazwie AlephBFT, który został oceniony (tzw. peer review) i zaprezentowany na konferencji Association for Computing Machinery (ACM) w Zurychu w 2019 roku. W 2021 roku konsensus został poddany audytowi, który przeprowadziła firma Trial of Bits, w przeszłości pracująca między innymi dla Facebooka i DARPA.
AlephBFT jest konsensusem opartym o DAG. DAG, czyli Directed Acyclic Graph ma nieco inną strukturę niż znane blockchainy takie jak Bitcoin. W DAG bloki są nazywane „wierzchołkami”, w którym każdy kolejny blok danych może odnosić się do więcej niż jednego poprzedniego bloku. Transakcje w blokach nie są połączone z innymi liniowo, ale "płyną" wieloma gałęziami.
Co daje zastosowanie DAG zamiast tradycyjnego łańcuha? AlephBFT oparty o DAG umożliwia wielu użytkownikom tworzenie bloków, czy też „jednostek” w tym samym czasie. ”Units”, czyli jednostki, to nazwa wierzchołków w DAG Aleph Zero. Są to bloki tworzone przez węzły. Pozwala to na zwiększenie szybkości potwierdzeń transakcji i przepustowości całej platformy.
Bezpieczeństwo i decentralizacja?
Aleph Zero ma trzy cechy, które zapewniają mu bezpieczeństwo. Asynchroniczność, brak lidera oraz BFT. Krótko o każdej z nich:
Asynchroniczność: Aleph Zero zapewnia, że wszystkie uczciwe transakcje zostaną potwierdzone nawet w czasach całkowitej asynchronii sieci. Rezultatem tego ma być odporność na ataki DDOS i łatwe odzyskiwanie protokołu po podziałach.
Brak lidera: W Aleph Zero oznacza to brak jednego węzła kontrolującego tworzenie ogólnego uporządkowania jednostek/bloków na dowolnym etapie procesu, co również chroni przed atakami DDOS.
BFT: Sieć może tolerować do 33% złośliwych członków komisji, czyli walidatorów decydujących o prawdziwości stanu sieci. Komisja ma zmieniać się co 15 minut z zestawu węzłów wybranego co 24 godziny.
Aleph Zero dzięki rotującej komisji ma rozwiązać problem decentralizacji w systemach DAG, która jest ich największą piętą achillesową, jednak jak już wspomniałem wcześniej, projekt nie jest jeszcze w pełni sprawny i skończony. Na ten moment w walidacji bierze udział tylko 10 węzłów więc o decentralizacji nie ma jeszcze mowy, ale wraz z rozwojem ta liczba ma rosnąć, a komisje mają osiągać rozmiary większe niż 100 uczestników.
Liminal
Aleph Zero to nie tylko budowany od podstaw konsensus DAG i platforma smart kontraktów.
Projekt pracuje nad zwiększeniem prywatności platformy poprzez natywną warstwę Liminal, jak twierdzi zespół “pierwsze na rynku hybrydowe rozwiązanie zapewniające prywatność”, które swoje działanie opiera na dowodach wiedzy zerowej (ZK-Proofs) i bezpiecznych obliczeniach wielostronnych (sMPC).
Bardzo krótko wyjaśniając; Dowody wiedzy zerowej pozwalają udowodnić komuś, że zna X bez ujawniania X.
Bezpieczne obliczenia wielostronne pozwalają wykonywać obliczenia na poufnych danych bez ich ujawniania. Najczęściej przywoływanym przykładem jest obliczanie średniej pensji 3 osób, które mogą poznać wynik bez ujawniania innym własnej wypłaty, czyli danych jakie zostały użyte do obliczenia wyniku.
Liminal oferuje dodatkowe środki bezpieczeństwa i prywatności jednocześnie służąc jako portal do innych łańcuchów bloków. Transakcje będą obsługiwane między różnymi platformami takimi jak NEAR, BSC, czy Cosmos z mostami do Aleph Zero co pozwoli na zapewnienie warstwy prywatności innym sieciom blockchain.
Jak możemy wyczytać „Będzie można pisać smart kontrakty na Ethereum lub Near, zachowując prywatny stan danego kontraktu na Aleph Zero.”
Aktualnie Liminal nie jest wprowadzony do sieci podobnie zresztą jak smart kontrakty. Działa jednak eksperymentalna sieć “Smartnet”, gdzie programiści mogą się pobawić.
Kryptowaluta AZERO
AZERO to natywna waluta sieci, która służy do jej zabezpieczenia, pokrywania opłat, a także do zniżek na powstającej zdecentralizowanej giełdzie Common oraz korzystania z mostu Liminal.
AZERO jest kryptowalutą inflacyjną z określoną na 30 mln AZERO rocznie inflacją. Oznacza to, że co roku napływ nowych tokenów będzie miał mniejszy procentowy udział w podaży. Za niecałe 5 lat w obiegu ma się znaleźć 436 mln AZERO.
Obecnie nie istnieją żadne mechanizmy spalania tokenów, chociaż w przyszłości mogą zostać wprowadzone aplikacje wykorzystujące tę funkcję.
Początkowa podaż wyniosła 300 mln i została rozdystrybuowana w następujący sposób:
- Sprzedaż pre-seed: 16.66%
- Sprzedaż seed: 16.66%
- Społeczność (wczesna adopcja): 5%
- Publiczna przedsprzedaż: 18.33%
- Publiczna sprzedaż: 10%
- Zespół: 10%
- Fundacja Aleph Zero: 23.33%
TGE, czyli moment wypuszczenia pierwszych tokenów do obiegu miał miejsce 10 listopada 2021 roku. Sprzedane tokeny oraz te przeznaczone dla zespołu podlegają vestingowi, czyli stopniowemu uwalnianiu w czasie:
- Pre-seed: 50% odblokowane, 50% w ciągu 15 miesięcy.
- Seed: 71.42857143% odblokowane, 28.57142857% w ciągu 6 miesięcy.
- Przedsprzedaże: od 10% do 50% odblokowane, reszta w ciągu 12 miesięcy.
- Sprzedaż publiczna: odblokowana.
- Zespół i fundacja: 20% odblokowane w momencie TGE, 80% zablokowane na rok, następnie vesting przez 4 lata.
Świetną grafikę schematu trafiania do obiegu tokenów wraz z podażą zaprezentował PrimeAww na Twitterze:
Inflacja trafia w dwa miejsca:
- 90% do nagród stakingowych (walidatorów i nominujących)
- 10% do funduszu na granty, inwestycje i inne wykorzystania zarządzane przez posiadaczy AZERO
Gdy sieć zacznie działać tak jak planują twórcy, każdy chętny będzie mógł brać udział w konsensusie uruchamiając własny węzeł o ile zablokuje 25000 AZERO. Minimalna liczba tokenów potrzebnych do nominacji, czyli dla użytkowników, którzy węzłów nie chcą utrzymywać wynosi 100 AZERO.
Grafika: alephzero.org/blog/staking-validator-run-node
Staking wiąże się z ryzykiem slashingu, czyli utraty części stakowanych AZERO jeśli walidator nie będzie spełniał swoich zadań. Slashing w Aleph Zero nie jest automatyczny. W tym momencie podlega decyzji zespołu, a w późniejszej fazie projektu będzie o tym decydować zarządzanie.
Stakowane tokeny można odblokować w dowolnym momencie, jednak występuje okres “unbondingu”, który wynosi 14 dni. W tym czasie nie zarabiamy nagród.
Potencjał AZERO
Mimo dość wysokiej początkowej inflacji projekt wygląda bardzo obiecująco, choć jest jednocześnie równie mocno ryzykowny.
W tym wypadku nie udać może się bardzo wiele. Aleph Zero nadal nie jest dokończony. Każdy blockchain rozwija sie i dodaje lub zmienia pewne funkcje, jednak tutaj mamy do czynienia z brakiem fundamentalnie ważnych aspektów działania. Brak smart kontraktów, dopiero co uruchomiony staking, slashing, który podobnie do sieci działa jak na razie scentralizowanie, a także brak ekosystemu on-chain (w końcu nie ma jak go zacząć budować skoro wiele funkcji nie działa) mogą sprawić, że Aleph nie zyska uznania w świecie, w którym do wyboru mamy wiele już sprawdzonych sieci.
Dodatkowo trzeba pamiętać, że nadal nie został przetestowany “w boju” i choć testy wewnętrzne pokazały ogromne możliwości przetwarzania transakcji (90 tys. na sekundę) tak ryzyko niesprawdzenia się w warunkach praktycznych lub nieodkryte przez audyty wady mogą negatywnie wpłynąć na projekt.
Nie pomaga także alokacja ogromnej części tokenów do bardzo niewielu osób, które już stakują i zarabiają spore nagrody. Nie sprzyja to decentralizacji, natomiast jak pokazało wiele innych projektów, również nie przeszkadza w osiąganiu sukcesów i ogromnych wycen.
Mimo wielu niewiadomych Aleph Zero ma ogromny potencjał, który w pełni zrealizowany może dać bardzo dobre rezultaty użytkownikom i firmom, które będą mogły korzystać z ogromnych możliwości wykorzystania tego protokołu dzięki funkcjom prywatności, szybkości i niskich opłat, jak i ryzykującym swoje fundusze inwestorom.
Przy aktualnej cenie ($1.64) kapitalizacja AZERO to około 300 mln USD, a w pełni rozwodniona wycena to 500 mln USD. Sporo, jak na umieszczenie tego projektu w serii “Krypto-Gem” na Blokpres, ale w perspektywie długoterminowej, zgodnie ze schematem uwalniania tokenów, za 5 lat w obiegu będzie znajdować około 450 mln AZERO co oznacza kapitalizacje w granicach 750 mln USD (przy dzisiejszej cenie). Czy to dużo? Musicie ocenić sami.
W krótkim terminie wszystko się może zdarzyć i cena nie tylko tej kryptowaluty może spaść znacznie poniżej aktualnego poziomu, zwłaszcza że sporo tokenów trafia teraz do obiegu, ale im niższa cena, tym lepszy stosunek ryzyka, dość dużego w tym wypadku, do nagrody, która może być całkiem niezła, o ile AZERO zyska adopcję.
Podsumowanie
Aleph Zero jest projektem ambitnym stosującym opracowaną przez siebie technologię i celuje w rozwiązanie wielu problemów, z którymi nadal boryka się branża. Od początku jest nastawiony na działanie w wielołańcuchowym systemie, zapewniając potrzebne bardzo wielu aplikacjom funkcje prywatności. Kryptowaluta AZERO, choć nie jest idealnie rozdystrybuowana ma jasne wykorzystanie w sieci i pełni w niej sporo istotnych funkcji.
Mimo tego, że prace nadal trwają, a sam projekt jest bardzo niedokończony, może okazać się jednym z ciekawszych na rynku. Zdecydowanie warto poświęcić czas i przeanalizować go samemu.
