Ciągle pojawiające się na rynku nowe projekty rozwijają swoje pomysły i prezentują ciekawe i - przynajmniej w teorii - (r)ewolucyjne rozwiązania, która mają usprawnić działanie blockchainom w sposób zdecentralizowany, szybki i bezpieczny.
To nie znaczy, że należy kupować każdy projekt licząc na to, że zyska on jakąkolwiek adopcje, ale wiele z nowych na rynku platform pozwala brać udział w testowaniu funkcjonalności danej kryptowaluty i zyskiwać dzięki temu możliwość odebrania potencjalnego (nie zawsze pewnego!) airdropu.
Inne projekty, jak np. opisywany dziś Quai, pozwalają zyskiwać pewną ekspozycję na airdrop poprzez wykonywanie różnych zadań takich jak followanie na Twitterze, komentarze, wpisy, itp. Nie każdemu podoba się takie sztuczne napędzanie lajków i spam bezsensownymi komentarzami, ale z drugiej strony jest to przynajmniej jasna forma otrzymania niewielkiej liczby tokenów wraz ze startem sieci.
Quai Network posiada taki program, więc jeśli komuś spodoba się to, co tu przeczyta, a następnie po własnej analizie stwierdzi, że coś w tym jest (lub po prostu zechce pofarmić darmowe krypto), to szczegóły całej zabawy znajdzie na blogu projektu.
Także wiemy już, że będzie airdrop! Ale czego?
Artykuł nie stanowi porady inwestycyjnej, a jest jedynie subiektywną opinią autora. Zawsze przeprowadź własne analizy i pamiętaj o ryzyku.
Czym jest Quai Network?
Quai Network to platforma smart kontraktów powracająca do korzeni kryptowalut, czyli stosująca mechanizm Proof of Work, ale też skalująca się dzięki technologii shardingu.
Sharding, czyli dzielenie bazy danych na fragmenty, oznacza w Quai rozdzielenie jednego łańcucha bloków na wiele mniejszych. Każdy łańcuch w sieci może przetwarzać własne smart kontrakty i obsługiwać osobne transakcje, tak jakby były osobnymi projektami, jednak dzięki czemuś, co zostało nazwane “zbieżnymi blokami” komunikacja między fragmentami w sieci odbywa się w sposób naturalny i bezpieczny.
Tym, co wyróżnia Quai na tle innych platform smart kontraktów, zwłaszcza tych stosujących sharding, jest korzystanie z mechanizmu Proof of Work, a nie jak w welu przypadkach Proof of Stake. Twórcy swój mechanizm konsensusu nazywają nawet nie tyle POW, co POW 2.0, twierdząc, że jest to coś więcej niż tylko ochrona przed atakami Sybil - to “zupełnie nowy sposób strukturyzowania i organizowania łańcuchów bloków”. Quai Network stosuje konsens Hierarchical Longest Chain Rule (HLCR), który jest podobny do Nakamoto, wraz z unikalnym dla Quai Previous Coincident Reference Check (PCRC).
Co ciekawe Quai również jest projektem wpisującym się w "trend" modularnych kryptowalut, właśnie dzięki stosowaniu wielu łańcuchów jednocześnie kompatybilnych z EVM oraz bez teoretycznego limitu ich ilości. Na starcie będzie ich 13.
Ogólne przedstawienie projektu mamy za nami. Czas na zapoznanie się z tym co w ogóle oznacza POW 2.0 i jak to wszystko, w teorii, ma działać w sposób bezpieczny i skalowalny.
Jak działa Quai Network?
Pomysł Quai na budowę swojej sieci opiera się na Proof of Work 2.0, który jest kombinacją shardingu z “połączonym kopaniem”. W całym tym koncepcie występują także wspomniane wcześniej “zbieżne bloki”, wiele łańcuchów i inne ciekawostki. O co tu chodzi?
13 łańcuchów
Quai posiada hierarchiczną strukturę 3x3, w której początkowo będzie 13 łańcuchów. Prime Chain, 3 Region Chains oraz 9 Zone Chains.
https://docs.quai.network
Każdy z tych łańcuchów ma nieco inne zadania. Głównym jest Prime Chain, który musi być kopany przez wszystkich górników w sieci i to jego bezpieczeństwo POW jest tym głównym. Jest to najwolniejszy z łańcuchów, którego trudność kopania jest najwyższa, a co za tym idzie bloki mają pojawiać się co około 15 minut.
Kolejne w hierarchii są Region Chains. Łańcuchy “obszarowe” są szybsze i łatwiejsze do kopania co przekłada się na ich większą szybkość. Bloki Cyprus, Paxos oraz Hydra (tak zostały nazwane pierwsze trzy Region Chains) mają pojawiać się co około 5 minut.
Ostatnie w tej hierarchii są Zone Chains, których będzie 9, po 3 dla każdego obszaru. Jak łatwo się domyślić, są to najszybsze z łańcuchów z około 10-sekundowymi blokami. To właśnie tutaj - w "strefach" - ma odbywać się największa aktywność użytkowników zarówno jeśli chodzi o zwykłe transakcje, jak i smart kontrakty. Łańcuchy Quai mają być kompatybilne z EVM.
Proof of Work 2.0
Fajnie, ale co to wszystko w ogóle daje? Jakie tu jest połączenie?
Każdy górnik w Quai może kopać co najmniej trzy łańcuchy. Prime Chain, jeden z Region Chains oraz jeden Zone należący do danego regionu (np. Prime, Paxos oraz Paxos 2).
Połączenie tych wszystkich łańcuchów jest zapewniane przez “Merged Mining”.
https://docs.quai.network
Nagłówek bloku Quai zawiera połączone dane z trzech warstw, dzięki czemu sieć jest w stanie zabezpieczać wszystkie te łańcuchy.
Aby wyjaśnić co siedzi w głowach twórców musimy wiedzieć czym jest Proof of Work, więc o to skrócona i bardzo uproszczona wersja tego jak działa kopanie.
Górnik w systemie POW kopie blok metodą prób i błędów, szukając odpowiedniego wyniku, by znaleźć pasujący hash (numer zapisany w systemie szesnastkowym), który musi być niższy niż ustalony cel. Znalezienie odpowiedniego hasha pozwala mu dodać jego blok do łańcucha i rozesłać go do innych w sieci.
Uprośćmy liczby na jakich operują górnicy. Powiedzmy, że nasz zbiór możliwych liczb to 0-1000. Górnik musi znaleźć liczbę (hash), która jest niższa niż cel, którym w naszym przykładzie będzie 100. Oznacza to, że jeśli jego wynikiem jest 150, 444, albo 971 to blok jest nieważny. Jeśli jednak liczba jest mniejsza od 100, blok jest poprawny.
W przypadku praktycznego POW, np. Bitcoina, liczby i możliwości są “nieco większe”, ale zasada taka sama.
Quai Network także stosuje mechanizm POW, ale w tym wypadku górnik znajduje pasujący hash dla każdego z łańcuchów jaki kopie. W naszym przykładzie celem dla łańcucha Zone będzie np. 500, dla łańcucha Region 100, a dla głównego w sieci Prime 10.
Co to znaczy w praktyce? Jeśli wynik górnika to, np. 70, to znaczy, że znalazł poprawny blok dla łańcuchów Zone oraz Region. Oba bloki dzielą ten sam hash, czyli są poprawne, ale mimo to blok na łańcuchu głównym (Prime) nadal nie został znaleziony. Jeśli z kolei górnik obliczył 150, to znalazł tylko poprawny blok Strefy (Zone).
Jeśli mamy wynik równy 5, to blok każdego z trzech łańcuchów jest poprawny i dzieli ten sam hash. Jak widać na tym przykładzie znacznie trudniej znaleźć 10 pasujących wyników z 1000 możliwych (cel 10) niż 100, czy 500. Dlatego też każdy z łańcuchów na kolejnych poziomach będzie miał więcej bloków, ale co pewien czas będą dzielić wspólny.
Ten wspólny blok jest właśnie “zbieżny”. Quai Network określa trzy zasady dotyczące bloków
- Wszystkie bloki Prime muszą zawierać blok Regionu i Strefy.
- Wszystkie bloki Regionu w sieci Quai muszą zawierać blok Strefy.
- Bloki Strefy mogą być wydobywane asynchronicznie
Świetnie przedstawia to poniższa grafika przygotowana przez Quai, na której widzimy zarówno bloki poprawne tylko dla Zone, te dla Regions i Zones (automatycznie blok ważny dla “regionu” jest ważny da “strefy”) oraz wszystkie trzy naraz.
Można powiedzieć, że górnicy w sieci Quai kopią tylko główny łańcuch, szukając odpowiedniego hasha, ale "przy okazji" wykorzystują obliczenia, które już wykonali do dodawania bloków innych łańcuchów tego ekosystemu.
Łańcuchy niżej w hierarchii będą mieć niższą moc, ponieważ górnicy mogą wybrać, które kopią, ale bloki zbieżne dzielą bezpieczeństwo sieci, ponieważ są zabezpieczone przez wszystkich na łańcuchu Prime, którego kopanie jest wymagane. Jeśli więc został potwierdzony blok czerwony na powyższej grafice (hash: 0xD829), to wszystkie poprzednie bloki we wszystkich regionach i strefach również. Dodatkowo o poprawność przeszłych bloków zbieżnych dba wspomniany wcześniej PCRC.
Bloki zbieżne działają także jak bezpieczne mosty do przesyłania transakcji pomiędzy wszystkimi łańcuchami.
Kryptowaluta QUAI
QUAI będzie służyć podobnym celom co inne kryptowaluty. Pokrywanie opłat w sieci, główna jednostka wymiany oraz oczywiście nagroda dla górników.
Niestety w tym momencie nie jest znana dokładna tokenomia. Wiemy, że QUAI ma mieć ograniczoną podaż tokenów, a w długim terminie być deflacyjny (spalanie opłat?).
Dystrybucja, choć cały czas może się zmienić, na moment pisania artykułu wygląda następująco:
https://docs.quai.network/projects/tokenomics
Podsumowanie
Quai Network jest projektem wyjątkowym ze względu na stosowany mechanizm POW i merged mining wraz z shardingiem, natomiast patrząc poza mechanizm konsensusu, jest on bardzo podobny do wielu innych projektów multichain, których liczba w ostatnim czasie rośnie.
Oczywiście nowy projekt oznacza większe ryzyko. Quai cały czas nie wystartował, a stosowana przez niego nowa/stara technologia (merged mining stosuje Namecoin, który wykorzystuje do tego Bitcoina, a o takich możliwość wspominał sam Satoshi) może pozwolić na znajdowanie luk w całym systemie, ataki oraz inne problemy.
Tokenomia projektu nie jest znana, a dystrybucja zakładana w dniu pisania artykułu może się zmienić.
Nie podobać może się także wszechobecny spam, który nic nie wnosi, a wręcz może utrudniać poznawanie tego projektu. Tego typu zasady airdropu mogą być alarmujące. Nie oznacza to, że projekt ustanowił sobie za cel oszukiwanie, ale warto wiedzieć, czemu każdy post na Twitterze cieszy się takim “zainteresowaniem” - airdrop.
Ogólnie jest to bardzo ciekawe i niespotykane podejście do budowy platformy smart kontraktów stosującej Proof of Work. Czy coś więcej? Przekonamy się w praktyce po starcie sieci głównej.
