MultiversX to szybki, wysoce skalowalny i tani w użytkowaniu blockchain. Dwie najważniejsze cechy, które wyróżniają ten projekt od reszty, to Adaptive State Sharding i mechanizm konsensusu Secure Proof of Stake.
Ta definicja… nie różni się niczym od definicji Elrond, jeśli więc zastanawiasz się, co takiego zmieniło się w tym projekcie jeśli chodzi o najważniejsze jego funkcje, odpowiedź jest krótka: (jeszcze) nic.
MultiversX jest tym samym projektem, którym był Elrond, wykorzystującym te same mechanizmy i ten sam token EGLD. Jeśli interesują Cię szczegóły, to zacznie więcej na temat jego działania pisałem tutaj:
Najważniejsze zmiany dotyczą ogólnego kierunku rozwoju, nastawionego teraz na szeroko rozumiane przez twórców projektu pojęcie metawersum, które Beniamin Mincu stara się wyjaśnić w tym wideo:
W tym tekście, krótko przedstawię co zmieniło się w dwóch aktualnie najważniejszych projektach, co nas jeszcze czeka w niedalekiej przyszłości, a następnie przyjrzymy się jak od czasu rebrandingu radzi sobie MultiversX pod względem aktywności użytkowników.
Artykuł nie stanowi porady inwestycyjnej. Zawsze wykonaj własną analizę i zweryfikuj poprawność informacji. Inwestowanie w kryptowaluty wiążę się z ryzykiem.
Zmiany do potęgi X
Elrond od zawsze oferował kilka bazowych projektów rozwijanych i promowanych przez zespół. Najważniejszymi była aplikacja Maiar pozwalająca na przechowywanie i zakup kryptowalut oraz giełda Maiar Exchange.
Maiar to teraz xPortal
Jedną z najważniejszych aplikacji ekosystemu MultiversX jest niewątpliwe xPortal. Portfel mobilny Web3, który nie tylko pozwala przechowywać kryptowaluty i łączyć się ze zdecentralizowanymi aplikacjami sieci, ale także umożliwia bezpośredni zakup dzięki kilku integracjom z zewnętrznymi operatorami płatności.
Jest to jeden z najjaśniejszych punktów całego projektu. xPortal jest intuicyjną aplikacją, która nie powinna sprawić problemów nawet początkującym. Dzięki możliwościom oferowanym przez blockchain MultiversX samo używanie portfela jest szybkie, tanie i wygodne dzięki funkcjom takim jak herotagi, czyli po prostu przypisane do adresów łatwe do zapamiętania “nazwy kont” (podobnie jak ENS w Ethereum).
Skupienie się w najnowszej wizji sieci na metawersum dodaje nowe możliwości personalizacji portfela poprzez tworzenie generowanych przez AI awatarów, o ile spełni się warunki.
xPortal to świetny portfel mobilny, który pozwala na bezpieczne korzystanie z tego ekosystemu oraz stanowi świetną bramę do świata MultiversX.
Maiar Exchange > xExchange
Giełda Maiar 2.0, nazwana zgodnie z nową tradycją projektu “x”-giełdą, również przeszła gruntowne zmiany, natomiast tutaj dotyczyły one głównie tokenomii MEX.
Nowy MEX ma znacznie niższą inflację niż wersja pierwsza, a także posiada ograniczoną podaż, która dodatkowo jest zmniejszana poprzez mechanizmy spalania.
Inflacja MEX potrwa 8 lat
Na giełdzie został wprowadzony system przypominający Curve oraz inne projekty “ve”. (więcej o Curve i systemie ve przeczytasz tutaj).
MEX może zostać zablokowane na określony czas, co daje konkretne zyski posiadaczom takich zablokowanych tokenów (xMEX) oraz przekłada się na “energię”. Najprościej mówiąc, im więcej energii, tym wyższe nagrody. Te nagrody pochodzą z inflacji MEX oraz części prowizji generowanych przez giełdę.
Whitepaper MEX 2.0, który szczegółowo opisuje te i inne zmiany, można znaleźć tutaj.
Inne projekty “x”
xLaunchpad nie zmienił wiele oprócz nazwy (Maiar Launchpad) i niestety od wejścia w życie nowej marki Elrond nie pojawiły się tam żadne nowe oferty.
xSpotlight to centrum kolekcji NFT działających w ekosystemie MultiversX, które znane było wcześniej pod nazwą Inspire.
Dodatkowo niedawno uruchomiono kolejny ważny projekt, a mianowicie most pozwalający przesyłać tokeny z sieci Ethereum oraz BNB Chain do MultiversX.
multiversx.com/blog/multiversx-bridge-is-live
Jednym z najbardziej interesujących przyszłych wydarzeń bez wątpienia będzie “start” kolejnych “projektów X”.
Utrust, jeden z ciekawszych projektów pozwalających przyjmować płatności w kryptowalutach, już 25 maja ma zmienić się w xMoney. Co więcej, prace nad kartą płatniczą, która będzie zintegrowana z aplikacją xPortal dobiegają końca i już wkrótce możemy dostać bardzo ciekawe narzędzie płatności.
Wszystkie zmiany, jakie zaszły w ekosystemie MultiversX dotyczą głównie rebrandingu działających już projektów, które dzięki temu lepiej mają oddawać nową drogę sieci skupioną na pojęciu "meta" oraz "multi" wersum, którą jeszcze lepiej ma zmaterializować znajdujące się na etapie budowy xWorlds. xWorlds to silnik, który będzie pozwalał na kreację światów i pozwoli stworzyć interoperacyjną sieć wielu wirtualnych światów.
Na samym końcu warto dodać równie ciekawą funkcję. Budowany przez zespół moduł o nazwie xFabric pozwoli tworzyć niezależne blockchainy (shardy) i aplikacje działające w sieci MultiversX i będzie prawdopodobnie jedną z największych zmian w projekcie od czasu wejścia w życie nowej nazwy. Jedną z ciekawszych możliwości oferowanych przez xFabric jest tworzenie i edytowanie pewnych rozwiązań… bez potrzeby kodowania, co ma pozwolić na masową adopcję wśród nie tylko użytkowników, ale i twórców.
Czy nowa wizja pozytywnie wpłynęła na MultiversX?
Wygląda na to, że nadchodzące miesiące okraszone kilkoma ważnymi wydarzeniami będą całkiem niezłe dla fanów projektu, a jak było do tej pory? Czy zmiana marki odbiła się w jakimkolwiek stopniu na sieci?
Wygląda na to, że… nie.
Wszystkie dane i grafiki pochodzą z explorer.multiversx.com
Jak widać na powyższej grafice, ilość transakcji wykonywanych dziennie jest właściwie identyczna przez cały ostatni rok i nie zmieniła tego zapowiedź nowo obranej drogi. Zaznaczony na wykresie 3 listopada, to data ogłoszenia nowej wizji projektu.
Wykresy dla wszystkich innych danych wyglądają właściwie tak samo. Wysokość opłat, liczba aktywnych adresów, liczba nowych smart kontraktów. Na ten moment, nowy pomysł twórców w żaden sposób nie zwiększył aktywności w sieci.
Zdecydowanie najlepiej wygląda wykres przedstawiający ilość stakowanych EGLD. Już 63.5% tokenów zostało zablokowanych, ale równie szybko zainteresowanie stakingiem rosło także przed pojawieniem się ogłoszenia MultiversX, więc i w tym wypadku nie możemy przypisać całości zasług ogłoszeniu nowego pomysłu na sieć Elrond.
Liczba kont na MultiversX przekroczyła już 2.2 mln, a sieć przetworzyła ponad 312 mln transakcji. Dzienna liczba aktywnych adresów utrzymuje się na podobnym poziomie około 17 tys. dziennie właściwie od roku. Zastój w tej kwestii (i kilku innych wcześniej wymienionych) może nieco martwić, ale przypomnijmy, że były (są?) to czasy bessy.
Pozytywne jest to, że MultiversX przynajmniej nie traci aktywności. Niskiej, ale jednak… Przyszłe wydarzenia i aktualizacje powinny dodać nieco świeżości sieci i pchnąć ją wyżej.
Przypomnę tylko, że aktywność użytkowników jest bardzo istotna w tym wypadku, ponieważ wiąże się z pokrywaniem opłat transakcyjnych, a to ma bezpośredni wpływ na tokenomię EGLD, o której więcej pisałem we wspomnianym na początku tekstu artykule o Elrond (niedługo zostanie nieco zaktualizowany).
Podsumowanie
MultiversX to nowa wizja projektu Elrond, który od teraz skupia się mocniej na budowaniu nie tyle metawersum ile multiwersum, co w tym wypadku oznacza chęć połączenia wielu światów wirtualnych i rozwiązań Web3 z rzeczywistym światem i zatarcie oraz zmniejszenie granic między jednym i drugim.
Nowa wizja jest bardzo ciekawa, choć jak do tej pory nie miała właściwie żadnego wpływu na sieć. Być może jest to wina bessy? Może chodzi o to, że właściwie nic oprócz nazw (i kilku wyjątków, jak np. tokenomia MEX) nie zostało jeszcze wdrożone/zmienione? A może po prostu MultiversX nie jest na tyle ciekawym projektem dla rynku, aby ten przejmował się czy dziś nazywa się Elrond, a jutro Gandalf?
Moja subiektywna i nieprofesjonalna opinia, niebędąca nigdy poradą, jest w tej kwestii jest raczej pozytywna dla MultiversX. Zmiany są ciekawe i za całą otoczką okraszoną dużymi słowami i definicjami, które dla każdego mogą oznaczać różne rzeczy (jak w tym wypadku “metawersum”, czy nawet “multiwersum”) kryje się tutaj po prostu chęć wejścia w kilka ciekawych narracji jak multichain dzięki xFabric, NFT/metawersum/gameFi dzięki xWorlds, płatności i integracje ze światem “Web2” dzięki xMoney oraz oczywiście DeFi dzięki innym aplikacjom “x”.
Nie wiemy gdzie wszystkie zmiany zaprowadzą projekt, ale jedno wydaje się pewne. Warto będzie obserwować MultiversX w najbliższych miesiącach, gdyż sporo będzie się tam działo.
