Aztec jest rozwiązaniem warstwy drugiej Ethereum, który pragnie zapewnić prywatność. Jako pierwszy projekt ZK-Rollup w pełni skupiający się właśnie na prywatnych transakcjach, świetnie wpisuje się w kilka ciekawych narracji nadchodzących lat. Pozwala nie tylko wysyłać proste transakcje, ale także korzystać z ogromnych możliwości DeFi w sposób niejawny dla postronnego obserwatora.
Poza tym rollup Aztec jest zabezpieczony przez opracowany przez zespół tego projektu i szeroko stosowany w branży nowy schemat dowodu zerowej wiedzy ogólnego przeznaczenia o nazwie PLONK.
Oprócz możliwości użytkowania tego rozwiązania w sposób prywatny, jako L2, Aztec zmniejsza także koszty transakcji.
Artykuł nie stanowi porady inwestycyjnej. Zawsze wykonaj własny research przed podjęciem decyzji o inwestycji w kryptowaluty lub o używaniu danych protokołów.
Jak działa?
Aztec jest rozwiązaniem warstwy drugiej z kategorii ZK-rollup. Tego typu projekty odciążają sieć główną (w tym wypadku Ethereum) poprzez przeniesienie obliczeń dotyczących transakcji poza łańcuch. Następnie w pewnych odstępach czasu ZK-rollups publikują skompresowane dane transakcji na łańcuchu Ethereum.
W technice ZK tworzony jest specjalny dowód na poprawność wykonanych obliczeń nazwany ZK-SNARK, który pozwala zweryfikować, że wszystkie operacje zostały wykonane poprawnie, bez ich ponownego wykonywania oraz bez ujawniania danych. Tworzenie takich dowodów jest czasochłonne, natomiast ich weryfikacja bardzo szybka.
Tego typu rozwiązania pozwalają zmniejszać koszty użytkowników dzięki temu, że każda transakcja nie jest publikowana na Ethereum osobno, a właśnie w grupach, a sami użytkownicy danego L2 “zrzucają” się na opłatę.
Prywatność
Aztec nie zapewnia całkowitej prywatności, ponieważ most, który wykorzystują użytkownicy do wpłacania i wypłacania ETH nadal jest jawnym smart kontraktem na Ethereum. Natomiast to, co dzieje się już po wpłacie owiane jest dla zewnętrznego obserwatora tajemnicą.
Użytkownicy mogą wysyłać do siebie transakcje lub korzystać z DeFi w prywatny sposób.
Jak to się dzieje?
Aztec wykorzystuje możliwości modelu transakcji znanego z Bitcoina, czyli UTXO, który swoim designem przypomina gotówkę. Środki w Aztec to pewnego rodzaju “banknoty”, nazywane “Note”, które można przesłać lub “rozmienić” przesyłając tylko część środków. Jak to w obrocie gotówkowym, tylko strony transakcji wiedzą, że wymieniły się banknotami.
Wpłacanie do Aztec, czyli “Shielding” oznacza zdeponowanie tokenów w smart kontraktach, które następnie komunikują się z pozałańcuchowym systemem UTXO Aztec w celu generowania “banknotów”, które dodatkowo są zaszyfrowane.
Środki posiadane przez użytkownika w Aztec to suma jego “Notes”, które dla zewnętrznego obserwatora są zaszyfrowane. Odszyfrować można je za pomocą klucza wglądu posiadanego przez właściciela konkretnych środków.
Rozmienianie Aztecowych banknotów, aby wysłać komuś transakcje odbywa się poprzez zniszczenie dwóch Notes o danej wartości i stworzenie dwóch nowych o takiej samej wartości, z których ta druga zostaje przypisana do nowego właściciela.
Aby nie oszukiwać podczas tego procesu, użytkownik musi udowodnić Aztec, że suma obu Notes jest taka sama i robi to generując dowód ZK.
Stan Aztec jest przechowywany w dwóch drzewach Merkle. Drzewo Notes zawiera wszystkie banknoty, jakie kiedykolwiek powstały, a Drzewo Nullifier, zawiera wszystkie, które kiedykolwiek zostały zniszczone.
Użytkownik posiadający więc dane banknoty o konkretnej wartości udowadnia, że posiada je w drzewie Notes, a jednocześnie, że nie zostały one zniszczone, czyli nie znajdują się w drzewie Nullifier.
Aztec Connect
Aztec Connect pozwala użytkownikom na korzystanie z DeFi w sposób anonimowy. Działa poprzez wykorzystanie rollup Aztec jako serwera proxy.
Zaszyfrowane instrukcje są przekazywane do smart kontraktu Aztec na Ethereum, który wykonuje te polecenia na warstwie głównej Ethereum i np. dostarcza płynność do protokołu DeFi. Aztec grupuje transakcje użytkowników, a więc nie tylko są one prywatne, ale i tańsze.
zk.money
Cała zabawa z projektem Aztec odbywa się na stronie zk.money. Aktualne możliwości są dość ograniczone i sprowadzają się do przesyłania środków oraz uczestniczenia w kilku protokołach DeFi takich ja AAVE, Yearn, czy Lido. Istnieje także funkcja wykorzystywania strategi DCA, która kupuje dla nas ETH co pewien czas.
Aby założyć konto na Aztec należy połączyć swój portfel Web3 ze stroną zk.money, a następnie podpisać w naszym portfelu kilka transakcji (większość bez opłat).
Klucz prywatny potrzebny do używania Aztec jest generowany z podpisanej przez nas transakcji na Ethereum, więc dopóki mamy backup naszego głównego konta, możemy być spokojni o logowanie.
Na Aztec istnieje też możliwość wyboru szybkości naszych transakcji. Umieszczenie nas w danym bloku Rollup zależy właśnie od wybranej opłaty.
Zwykła szybkość oznacza dłuższy czas oczekiwania na to, aż użytkownicy zapełnią blok odpowiednią ilością transakcji i zostanie on przesłany na Ethereum. Jak łatwo się domyślić, wyższa opłata przyspiesza ten proces.
Token Aztec?
Jednym z powodów, dla których Aztec wzbudza wiele zainteresowania nie tylko VC, ale też zwykłych użytkowników, jest ten cytat z dokumentacji, który odpowiada na pytanie, czy Aztec ma token:
Uważamy, że ważne jest zbudowanie niesamowitego produktu, zanim pomyślimy o budowaniu ekonomii. Decentralizacja jest kluczową częścią naszego planu działania, ale w perspektywie krótkoterminowej skupiamy się tylko na produkcie i rozszerzaniu zk.money do pracy z prywatnym DeFi, więc obecnie nie myślimy o tokenie.
“Obecnie” miało miejsce już jakiś czas temu, a zebranie 100 mln USD jest dość poważnym znakiem mówiącym o tym, że być może już niedługo zobaczymy na rynku pierwsze wzmianki o tokenie.
Czy będzie airdrop dla wczesnych użytkowników? Nie wiadomo. Kiedy? Nie wiemy, ale jest taka możliwość.
Jeśli więc ktoś na własną odpowiedzialność chce przetestować Aztec i jego możliwości szykując się na potencjalny airdrop i mając w głowie, że może on i tak nigdy nie nastąpić, lepiej zacząć wcześniej niż później.